عقل و ادب ادامه ی انقلاب اسلامی در این تاریخ صفحه 431

و فرهنگی انقلاب اسلامی تبیین عقبه ی فکری فرهنگی جامعه است، تشکّل های فرهنگی چه کار کنند که عملاً در جاده ی ادامه ی اهداف مدرنیته نباشند؟ آیا بنا است ما هم کارهای امثال شماها را بکنیم و مثل شما کتاب بنویسیم و سخنرانی کنیم؟ این که تشکیلات نمی شود. یا باید بپذیریم تاریخِ تشکّل هایی از جنس انقلاب اسلامی هنوز شروع نشده است یا ما در به صحنه آوردن چنین کانون ها و تشکّل هایی ناتوانیم. به عبارت دیگر معنای تفصیلی را که می فرمائید باید تشکل های فرهنگی در مبانی فکری و فرهنگی جامعه ایجاد کنند، درست درک نمی کنیم تا معلوم شود چطور باید نسبت به آینده ی انقلاب وظیفه ی خود را انجام دهیم. با این تعبیر که افق تمدنی انقلاب اسلامی همواره مدّ نظر باشد و موانع تاریخی ما را زمین گیر نکند، آن هم در یک کار جمعی. این کار جمعی چطور باید شکل گیرد؟

این نگاه به انقلاب را اگر می خواهیم در دانشگاه و در حوزه های علمیه تفصیل دهیم چطور باید عمل بکنیم؟ بحث در این جا قفل است. عموماً گروه ها و کانون هایی که ذات انقلاب را می شناسند به کلیاتِ اهداف و خط مشی ها اشراف دارند اما در عمل از یک جهت می دانند چه کار کنند و چه موضوعاتی را باید در میان بگذارند ولی از جهت دیگر که جنبه ی تشکیلاتی دارد و باید تشکّل به میان آید، نمی دانند چه کار باید بکنند.

جواب: به نظر می رسد دو موضوع در این جا مطرح است. یکی فکری که باید ذیل آن قرار بگیریم مثل سیره ی حضرت امام خمینی«رضوان الله تعالی علیه» و راه هایی که مقام معظم رهبری«حفظه اللّه» مدّ نظر قرار می دهند که جمع