عقل کلید گنج سعادت صفحه 187

عجیب و فوق العاده ای می شدند که با دستاوردهای غریزه و شهوت به هیچ وجه قابل مقایسه نیستند.

عقل و تصدیق حق

هم چنان که پیش تر گذشت،یکی از احکام عقل تصدیق حق است،به هر شکلی و در هر قالبی که باشد؛خواه این حق در قالب برهان به انسان ارائه شود یا در قالب موعظه حسنه یا در قالب جدال احسن:

«اُدْعُ إِلی سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَهِ وَ الْمَوْعِظَهِ الْحَسَنَهِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِیلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ». 4

مردم را با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت دعوت کن،و با آنان به نیکوترین شیوه به بحث و مجادله بپرداز،یقینا پروردگارت به کسانی که از راه او گمراه شده اند و نیز به راه یافتگان داناتر است.

منظور این است که برای مثال وقتی این آیه را برای کسی می خوانند:

«إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبی وَ یَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ الْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ». 5

به راستی،خدا به عدالت و احسان و بخشش به خویشاوندان فرمان می دهد و از فحشا و منکر و ستمگری نهی می کند.شما را اندرز می دهد تا متذکّر این حقیقت شوید که فرمان های الهی ضامن سعادت دنیا و آخرت شماست.

انسان باید به مسائلی که در آیه آمده است فکر کند؛سه مساله ای که تمام دنیا و آخرت انسان را آباد می کند و سه دیگری که دنیا و آخرت او را با خاک یکسان می کند.بعد،باید این حقایق را تصدیق کند و بگوید:

حق است.فکر کند و باور کند که احسان و«و ایتاء ذی القربی»حق است؛ باور کند که فحشا(گناهان ظاهری)و منکر(گناهان باطنی)همانند کلنگی است که بر پیکرۀ حیات خود وارد می کند و سم کشنده ای است