عقل کلید گنج سعادت صفحه 198

پراکنده اند.بقیه مردم،از خودت بگیر تا پایین،همه دیوانه اند.

حق با بهلول است.با این شرایط،آمار دیوانه ها را نمی شود گرفت.

حدود هفت میلیارد و اندی انسان در کره زمین زندگی می کنند که،جز اندکی،همگی دیوانه اند.چطور آمار این دیوانه ها را با این وسعتی که در دیوانگی دارند می شود گرفت؟کسانی که اخلاقشان اخلاق خدایی نیست،رحمشان رحم خدا نیست،و صفاتشان صفات خدا نیست،به جای عقل،در آن ها غلبه شهوت بیداد می کند.آن ها عاقل نیستند، دیوانه اند و جالب این است که آن ها هرکسی را که مثل خودشان نیست دیوانه می دانند.مگر مردم به پیغمبر،صلّی اللّه علیه و آله و سلّم،همین نسبت را نمی دادند؟

«وَ یَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ» 25

استعمال الحلم عند العثره

سومین دلیل وجود عقل در انسان گذشت او از لغزش برادران و خواهران و خویشان و همسر و دوستان و بردباری اش به گاه سختی ها و تنگناهاست.بردباری و درگیر نشدن و دعوا درست نکردن در برابر خطای دیگران«استعمال الحلم عند العثره»است.گاه پیش می آید که مردم درباره انسان سخنی بر زبان می آورند که حقیقت است،ولی انسان به جای آن که درباره آن فکر کند ناراحت می شود و چه بسا دعوا راه می اندازد.حال آن که اگر به آن فکر می کرد،راهی به هدایت می یافت.

سخنی که سبب بیداری شد

سنایی غزنوی 26 شاعری بزرگ و کم نظیر،و عارفی عاشق و حکیم است که بنای ادبیات عرفانی در ایران به او باز می گردد.او درباره تحولی که در زندگی پیدا کرد می گوید:عقل من درباره کارم تعطیل بود تا این که