عقل کلید گنج سعادت صفحه 217

چیست؟چند میلیارد واقعیت در عالم داریم،چه تعداد ملائکه و موجود زنده غیبی و شهودی داریم؟ارزش این انسان بالاتر از همه آن ها است.

وگرنه انسان منهای خدا بدنی بیش نیست که اگر حلال گوشت هم بود و او را در ترازو می گذاشتند،قیمتش بیش از قیمت یک گوسفند نمی شد.کسی که به درجه خیر البریّه رسیده است غیر از آن تفاوت عامی که انسان باخدا با انسان بی خدا از نظر ارزشی دارد،تولیداتشان هم متفاوت است و عملی تولید می کند که جزایش این است:

«جَزاؤُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنّاتُ عَدْنٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِینَ فِیها أَبَداً رَضِیَ اللّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ ذلِکَ لِمَنْ خَشِیَ رَبَّهُ». 9

کسی جز خدا محتوای این آیه را نمی تواند به درستی تبیین کند.در قرآن می خوانیم:

«فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّهِ أَعْیُنٍ جَزاءً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ». 10

پس هیچ کس نمی داند چه چیزهایی که مایه شادمانی و خوشحالی آنان است به پاداش اعمالی که همواره انجام می داده اند،برای آنان پنهان داشته اند.

کلمه نفس در این آیه نکره است و افاده عموم می کند؛یعنی هر صاحب حیاتی را که در عالم وجود دارد شامل می شود.تمامی انبیا و اولیای خدا(حضرت ابراهیم،موسی،عیسی،یوسف،رسول گرامی اسلام،امیر المؤمنین،علیهم السلام)نفس هستند.پس،حتی اینان نیز خبر ندارند که خداوند برای انسان باخدا چه اجر و ذخیره ای قرار داده است.

احدی جز خدا از این مساله خبر ندارد،دلیلش این است که امکان خبردار شدن از آن نیست.

سخن حضرت ابراهیم با ملک الموت(علیه السلام)

مرحوم ملا محسن فیض کاشانی در کتاب شریف شافی خود حدیثی از