عقل کلید گنج سعادت صفحه 224

او با شیطان جمع شده بود،اما به نظر می آمد که او آدم عاقلی است،در حالی که عاقل آن است که به پایان کار اندیشه کند و علامت عاقل بودنش آن است که خود را به خدا و انبیا و قرآن و ائمه پیوند می زند.

تحلیلی از امیر مومنان(علیه السلام)

امیر المؤمنین خطبه کوتاهی دارند که با وجود مختصر بودن بار معنوی بالایی دارد.این خطبه درباره کسانی است که اهل فکر و تعقل هستند و هیچ قدمی را بدون کمک گرفتن از قرآن و سخن انبیا و راهنمایی عالمان ربّانی بر نمی دارند.همچنین درباره کسانی است که با این نور رابطه ای ندارند و همتشان صرف پیوند بیشتر به دنیا می شود.حضرت می فرمایند:

«إنما الدنیا منتهی بصر الاعمی». 29

این افق دید کسی است که با عقل در ارتباط نیست.این آخرین حد دید و درک اوست و تمام هستی را همین می بیند؛یعنی دید او با دید گاو و گوسفند مساوی است که آخرین حد دیدش طویله و یونجه و آب است،اما مردم عاقل آخرین حد دیدشان این نیست.آن ها وقتی می نشینند و هستی را می نگرند،به پایان کار می اندیشند و خدا و قیامت و بهشت او را می بینند.بریدگان از عقل مسافر عناصر هستند و می روند تا در خاک فرو روند و خانه و مغازه و پولی به دست آورند،اما عاقلان دارند از این عالم به سفر ملکوت می روند؛بی خردان سیری نزولی در پیش گرفته اند و می روند تا صفر شوند،ولی عاقلان می روند تا به بی نهایت برسند.انسان های عاقل از پول و مقام و شهوت مرکبی درست کرده اند که با آن خود را به خدا برسانند و بی عقل ها جان می کنند تا این هزار متر زمین را آباد کنند و چند طبقه ساختمان و یک تجارت خانه برپا کنند و،بعد از آن،در نقطه صفر بمیرند.