عقل کلید گنج سعادت صفحه 298

روایات،محور بسیاری لز مسائل انسانی،الهی تربیتی و معنوی قرار گرفته اند.ازاین رو،شناخت این واقعیات بر هر انسان عاقلی واجب است و با شناخت این واقعیات،حداقل،ارزش انسان برای خود او روشن می شود.پس از آن،یعنی وقتی آدمی دانست که در عالم از چه ارزشی برخوردار است،به هیچ قیمتی حاضر به معامله وجود خود با غیر حضرت حق هر چقدر هم که آن دادوستد شیرین و لذیذ و پر منفعت باشدنمی شود 1 و برای این که با غیر او همراه نشود،در برابر تلخی ها و بلاهای عالم استقامت و صبر پیشه می کند و حاضر به این داد وستد نمی شود؛چنانچه اصحاب حضرت سید الشهدا،علیه السلام،این استقامت و صبر و پایداری و حوصله را از خود نشان دادند.

درخواست دشمن از این هفتاد و دو نفر این بود که خود را با غیر حضرت حق معامله کنند.در این معامله نیز،انواع لذایذ بدنی و خیالی و نفسی برای آن مهیا بود و استقامتشان به قیمت جانشان تمام می شود و در معرض هجوم انواع تلخی ها و بلاها قرار می گرفتند،ولی چون از عقل پخته و بالغی برخوردار بودند،حاضر به این دادوستد نشدند و خود را با غیر خدا معامله نکردند.

چهار عنایت ویژه خداوند به انسان

اشاره

چهار عنایتی که پروردگار عالم در قرآن از آن ها سخن گفته و ارزش ذاتی انسان به ظهور آن ها بستگی دارد عبارت اند از:خلافت،هدایت، کرامت،و معرفت،که به اجمال درباره هریک توضیحی می دهیم.

الف.خلافت

اشاره

عنایت اول مقام خلافت است که بزرگان دین مسائل باارزشی را در کتاب های خود دراین باره طرح کرده اند.از آیات قرآن چنین بر می آید