- مقدمه 1
- خمس در قرآن 7
- غنیمت 13
- تفاوت غنیمت و فَیء 18
- نفل 21
- رِکاز 22
- ذیالقربی کیانند؟ 23
- غنیمت 27
- وجوب خمس و اشیای متعلَّق خمس 27
- معادن 29
- احکام خمس معادن 30
- حدّ نصاب معادن 32
- زمان وجوب خمس معادن 36
- حق خمس معادن 37
- موارد مصرف خمس معدن و رِکاز 38
- گنج 40
- اشیایی که با غوّاصی به دست آید 40
- زمینی که کافر ذمّی از مسلمان خریده است 41
- مال حلال مخلوط به حرام 41
- مازاد هزینه سال 43
- خمس انفال 43
- کسانی که سزاوار دریافت خمساند 48
- نحوه تقسیم خمس 54
- شروط اشیایی که خمس در آنها واجب میشود 70
- آن چه هنگام پرداختن خمس شرط است 74
- خمس رکاز 75
شیخ طوسی میگوید: «به تمام اشیایی که استخراج می شود نظیر: مروارید، مرجان، زبَرجَد، دُرّ، عنبر، طلا و نقره خمس تعلّق می گیرد، جز ماهی و امثال آن. حکم فیروزه و یاقوت و عقیق و دیگر سنگهای گرانبها و معادن نیز همین است و عبید الله بن حسن عنبری بصری و ابویوسف نیز بر همین عقیده اند.» (1)
از جمله روایاتی که در این خصوص بدان استناد جسته اند، روایتی است که کلینی به سند خود آن را از حلبی نقل کرده که گفت: از امام صادق 7 در مورد خمس عنبر و مرواریدی که به وسیله غوّاصی به دست میآید، پرسیدم: حضرت فرمود: «علیه الخمس؛ خمس بدان تعلّق می گیرد.» (2)
حدّ نصاب معادن
فقهای شیعه قائلاند: در دو چیز باید حدّنصاب، رعایت گردد:
1- در همه گنجها باید رسیدن به حدّ نصابی که زکات بر آن ها واجب می شود، مورد توجه قرار گرفته و رعایت گردد.
1- 1. مغنی المحتاج 394: 1. مبسوط سرخسی 211: 2.
2- 2. الخلاف 91: 2- 92. الخراج: 70. النتف فی الفتاوی 178: 1.