خمس فریضه‌ای الهی صفحه 37

زمان دست یابی به معدن و هنگام پرداخت خمس، زمان پالایش و خالص سازی و فراغت یافتن از آن، خواهد بود. هزینه این کارها و هزینه اموری که لازمه آن است از اصل معدن، محاسبه می شود و به باقیمانده، خمس تعلّق می‌گیرد و ابوحنیفه و اوزاعی نیز قائل به همین معنا هستند.» (1)

شافعی در ا ین خصوص دارای دو دیدگاه است: الف- باید فرا رسیدن سال، ملاحظه شود، که دیدگاه مزنی نیز همین است، زیرا زکات، تنها در طلا و نقره واجب می‌شود. بنابراین، در این دو جنس، باید فرارسیدن سال، لحاظ گردد.

ب- خمس، به هنگام دست یابی به معدن واجب می‌گردد و به هنگام پالایش و خالص سازی و فراغت یافتن از آن، باید خمس آن را بپردازد و اگر پیش از خالص سازی و پالایش، خمس آن را بپردازد، کفایت نمی‌کند. (2)

حق خمس معادن‌