- مقدمه 1
- خمس در قرآن 7
- غنیمت 13
- تفاوت غنیمت و فَیء 18
- نفل 21
- رِکاز 22
- ذیالقربی کیانند؟ 23
- غنیمت 27
- وجوب خمس و اشیای متعلَّق خمس 27
- معادن 29
- احکام خمس معادن 30
- حدّ نصاب معادن 32
- زمان وجوب خمس معادن 36
- حق خمس معادن 37
- موارد مصرف خمس معدن و رِکاز 38
- گنج 40
- اشیایی که با غوّاصی به دست آید 40
- زمینی که کافر ذمّی از مسلمان خریده است 41
- مال حلال مخلوط به حرام 41
- مازاد هزینه سال 43
- خمس انفال 43
- کسانی که سزاوار دریافت خمساند 48
- نحوه تقسیم خمس 54
- شروط اشیایی که خمس در آنها واجب میشود 70
- آن چه هنگام پرداختن خمس شرط است 74
- خمس رکاز 75
وَ ابْنِ السَّبِیلِ فرمود: «منظور از این افراد، یتیمان و مستمندان خاندانِ ما هستند.» ( (1))
نحوه تقسیم خمس
خدای سبحان فرموده است: واعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبی وَ الْیَتامی وَ الْمَساکِینِ وَ ابْنِ السَّبِیلِ إِنْ کُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَ ما أَنْزَلْنا ... ( (2)) بر این اساس، خمس، از دیدگاه فقهای شیعه به شش سهم تقسیم میشود، سه سهم از آن، سهم خدا و رسول اکرم (ص) و ذی القربی است که این سهم، به امام و جانشین پیامبر اکرم (ص) تعلّق دارد. سهم خداوند نیز متعلّق به رسول گرامی اسلام (ص) است و اگر خداوند آن را به نام مبارک خود اضافه فرموده به جهت ارج نهادن به مقام و جایگاه پیامبر اکرم (ص) است. نظیر اضافه اطاعت رسول خدا به نام مبارک خود، در آیه شریفه یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ أَنْتُمْ تَسْمَعُونَ ( (3))؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید! خدا و پیامبرش را اطاعت کنید و با این که (سخنان او) را می شنوید، از وی سرپیچی نکنید. و چنان که نبیّ اکرم، رضایت و آزار و اذیت خویش را به ذات
1- 1. تفسیر ثعلبی 361: 4.
2- 2. انفال: 41.
3- 3. همان، 20.