خمس فریضه‌ای الهی صفحه 74

یا پرداخت بدهی، یا دیه جراحت، یا پرداختِ خسارتِ چیزی که به عمد یا اشتباه آن را از بین برده است.

از آن جمله، چیزهایی را که نظیر مرکب، کنیز، غلام، اثاثیه، ظرف، فرش و یا کتاب بدان‌ها احتیاج دارد؛ بلکه چیزهایی را که برای به ازدواج درآوردن فرزندان و یا مراسم ختنه‌سوران آن‌ها و امثال آن نظیر چیزهایی که هنگام بیماری و در مرگ فرزندان یا همسر و دیگر مواردی که در زندگی، نیازمند آن‌هاست، در مفهوم «مَؤنه» داخل هستند. در «مؤنه»، تفاوتی بین آن چه عین آن مصرف می‌شود و از بین می‌رود مانند خوردنی و آشامیدنی و امثال آن‌ها و بین وسائلی که از آن ها بهره برده می‌شود؛ ولی عین آن ها باقی است نظیر ظروف و فرش‌ها و امثال آن‌ها، تفاوتی وجود ندارد و اگر در سال خمسی به اشیای یاد شده نیاز پیدا کرد می‌تواند از سود همان سال آن‌ها را خریداری کند، هر چند عین آن‌ها برای سال‌های بعد نیز باقی بماند.

آن چه هنگام پرداختن خمس شرط است‌

فقهای زیدی مذهب، به هنگام پرداختن خمس، دو چیز را شرط می دانند:

نخست: نیّت

دوم: پرداختن آن از عین مال، یعنی از عین مالی که