- اين كتاب را هديه ميكنم به 1
- متنتأييديه حضرت آيتاللّه مرتضي مقتدايي مديرمحترمحوزه علميه قم 2
- متن تقريظ حضرت آيةاللّه سيد علي اصغر دستغيب 3
- مقدمه 4
- قرآن كتاب انـديشه و عمل است 5
- تـدبّـر و تــلاوت راستيـن قــرآن 6
- ضـرورت انـس بـا قـرآن 7
- مفـاهيـم انـس بـا قـرآن 12
- قــــــرائـــت 14
- تحليـل آيــات 17
- مقدار و نحوه قرائت قرآن 18
- تحليـــل احــاديــث 18
- تــــــلاوت 23
- 1 ـ درس 26
- تمسيـــــك و استمســــاك 27
- 2 ـ تمسيـــــك و استمســــاك 27
- ترتيل 29
- تــــدبّــــــر 37
- تفكّـــــر 38
- اشاره 39
- عقــــــــل 39
- فقــــــه و تفقّــــه 41
- علـــــــم 42
- فهـــــــم 42
- عبـــــرت 43
- سياحت و سير و نظر 44
- ذكــــــر، ذِكـــــري و تــــذكّــــر 45
- استمـاع و انصـات 46
- وَعْي 50
- بحــث تـــرجمـــه 51
- مفـاهيمي براي معلّــم قـرآن 51
- شــرايــط تـرجمــه 52
- شرايط مترجم قــرآن 52
- بحــــث تــــأويـــل 54
- شيوههاي تدبّر در قرآن 55
- زمانهاي مناسب تدبّر در قرآن 57
- كليدهاي تدبّر در قرآن 58
- 1 ـ كليــدهــاي قبـــل از تــدبّـر: 61
- بانوان و مشكل طهـارت 62
- 2 ـ كليدهاي هنگام تدبّر قرآن 65
- 2/2 ـ از رو خواندن قرآن 66
- 3/2 ـ دعــاي شــروع و ختــم تــدبّر 67
- 4/2 ـ پنـاهندگي به خــدا (استعاذه) 68
- 5/2 ـ استمداد و ياري جستن از خدا (تسميه) 69
- كليدهاي خـاصّ تــدبّــر 70
- 2/1 ـ لغت معتبـر قـريب بـه عصر قـرآن 71
- 1 ـ كليـدهاي علمي 71
- 3/1ـ ادبيــــــات عــــرب 72
- 4/1 ـ منطق و روشهاي تحقيق (1) 73
- 5/1ـ فلسفــــه 74
- 6/1 ـ كــــــلام 75
- 7/1 ـ عـرفــان 76
- 8/1 ـ اخــــلاق 77
- 9/1 ـ علم رواية الحديث (مصطلح الحديث و رجال) 77
- 10/1ـ علم اصول و مباني استنباط و فقه دين 78
- 11/1 ـ علم اصول فقه 79
- 13/1 ـ تاريخ اسلام 80
- 12/1 ـ علم فقه احكام 80
- 14/1 ـ تاريخ عمومي جهان و تاريخ تمدن و اديان 82
- 15/1 ـ علم تاريخ و فلسفه آن 83
- 16/1 ـ تاريخ علوم 84
- 18/1 ـ علوم انساني 85
- 17/1 ـ علــم بــه زمــان و عصــر خــود 85
- 19/1 ـ ملكه استنباط 87
- 2 ـ كليدهاي روحي و عملي 88
- كليدهاي روحي و عملي 88
- 1/2 ـ اساس طهارت روحي 90
- 2/2 ـ رابطــــه ايمــــان و عقــــــل 91
- 2 ـ رسوخ در علم 94
- تفصيل صفـات اولـواالالبــاب 94
- 3 و 4 و 5 ـ اهل ذكر و فكر و مناجات 95
- 6 ـ وفـاي به عهــد 96
- 7 ـ برقراريپيوندها 96
- 8 و 9 ـ خـــوف و خشيــت خـــدا و روز بــــازپـــرســي 97
- 10 و 11 و 12 ـ صبــــر، اقــــامــــه نمـــــاز و انفــــاق 98
- 13 ـ دفع بدي با خوبي 98
- 14 و 15 و 16 ـ حقيقت طلبــي، آزاد انــديشي و شــرح صــدر 98
- 17 ـ زهد به دنيا و عشق به آخرت 99
- اهــل قـرآن در روايـات 100
- كليدهاي تخصصي روحي و علمي و صفات ويژه اولواالالباب (107) 104
- اصـول اسـاسـي تـدبّر در قــرآن 105
- اصل دوّم: عدم جدايي از عتـرت 106
- اصل سوّم: عدم تحريف قرآن 107
- اصل چهارم: خدايي بودن لفظ و چينـش قـــرآن 108
- اصل پنجم: ابــدي بـودن پيــام 108
- اصل ششم: هــدايت و تربيت فرد و جـامعـه 110
- اصل هفتـم: فــــرهنـــگ اصطــلاحــات قـــــرآن 111
- اصــل هشتـم: عـدم تعـارض و تـزاحم 112
- اصل نهم: كليدها و شيـوههاي تـدبّـر(4) 113
- اصل دهم: آفتهاي تدبّر (119) 115
- فــرق تـدبّــر و تفسيـر 116
- تدبّر، تلاوت راستين و ترتيل 117
- فرق «قرائت، تلاوت و ترتيل» 118
- شنـاخت شيـوهها و مـراحل برداشت از قـرآن 124
- روش ترتيل بر دو وجه است: ترتيل لفظي و معنوي 124
- ترتيل معنوي 125
- خود را مخاطب قـرآن ديــدن 126
- مـوســي عليهالسلام بـا فــرعــون 127
- مـوســي عليهالسلام بـا بنياسرائيل (133) 130
- كاوش در آيات براي درمان خويش (135) 132
- نمونههاي تدبّر در مرتبه عبارات و اشـارات قرآن 137
- طـرح بعضي از سـؤالات در مورد ســوره حمــد 138
- نمونههاي تدبّر در مرتبه لطائف قرآن 176
- نمونههاي تدبّر در مرتبه لطائف قرآن (181) 179
«اِعْلَمُوا عِلْما يَقينا أَنَّكُمْ... لَنْ تَمَسَّكُوا بِميثاقِ الكِتابِ حَتّي تَعْرَفُوا الَّذي نَبَذَهُ وَ لَنْ تَتْلُوا الكِتابَ حَقَّ تِلاوَتِهِ حَتّي تَعْرِفُوا الَّذي حَرَّفَهُ فَاذا عَرَفْتُمْ ذلِـكَ عَـرَفْتُـمْ البِدَعَ وَ التَّكَلُّفَ وَ رَاَيْتُمْ الفِرْيَةَ عَلَي اللّهِ وَ التَّحْريفَ، وَ رَأَيْتُـمْ كَيْـفَ يَهْوي مَنْ يَهْــوي وَ لا يَجْهَلَنَّكُــمُ الَّــذينَ لا يَعْلَمُـونَ» (2)
(به علم يقيني بدانيد كه قطعا شما... هرگز عهد و ميثاق كتاب را با قدرت به دست نخواهيد گرفت تا آن كه بشناسيد كسي را ميثاق ـ كتاب ـ را به كناري انداخته است و هرگز كتاب را به حقيقت تلاوت نخواهيد نمود تا آن كه بشناسيد كسي را كه قرآن را تحريف مينمايد پس هرگاه آن را
1- 24 / محمّد .
2- امام حسن عليهالسلام (بحار، ج 78، ص 105).
اصل دهم: آفتهاي تدبّر (119)
شناختيد، بدعتها و تكلف ـ در فهم قرآن ـ را خواهيد شناخت و افتراء بر خدا و تحريف را ـ با چشم بصيرت ـ خواهيد ديد و خواهيد ديد چگونه سقوط ميكند آن كه ـ بايد ـ سقوط كند و مبادا شما را كساني كه علم ندارند به جهـالت افكنند).
«وَ اعْلَمُوا اَنَّكُمْ لَنْ تَعْرِفُوا الرُّشْدَ حَتّي تَعْرِفُوا الَّذي تَرَكَهُ وَ لَنْ تَأْخُذُوا بِميثــاقِ الكِتــابِ حَتّي تَعْــرِفُــوا الَّذي نَقَضَهُ وَ لَنْ تَمَسّكُوا بِه حَتّي تَعْرِفُوا الَّــذي نَبَــذَهُ»(1)
ميبينيم كه آفتشناسي را حضرت در تمام حوزههاي دين به ضرورت مطرح مينمايد كه به عنوان مقدمهاي جدي و ضروري بايد به آن عنايت شود ؛ در ادامه، هر دو حديث، راه چاره خروج از بدعتها و تحريفها را مطرح مينمايد كه رجوع به اهل بيت عليهمالسلام ميباشند: «فَاتَمِسُوا ذلِكَ مِنْ عِنْدِ أَهْلِهِ فَاِنَّهُمْ عَيْشُ العِلْمِ وَ مَوْتُ الجَهْلِ هُمُ الَّذينَ يُخْبِرُكُمْ حُكْمُهُمْ عَنْ عِلْمِهِمْ وَ صَمْتُهُمْ عَنْ مَنْطِقِهِمْ وَ ظاهِرُهُمْ عَنْ باطِنِهِمْ، لا يُخالِفُونَ الدينَ وَ لا يَخْتَلِفُونَ فيهِ فَهُوَ بَيْنَهُمْ شاهِدٌ صادِقٌ وَ صامِتٌ ناطِقٌ»(2) ؛ (پس آن را از نزد اهلش درخواست نماييد چرا كه ـ موجب ـ رونق علم و مرگ جهل ميباشند، آنان كساني هستند كه حكمشان از عملشــان و سكــوتشــان از منطقشان و ظاهرشان از باطنشان خبر ميدهد، ـ هرگز ـ با ديــن حــق مخــالفت نميكنند و ـ هرگز ـ در امر دين اختلاف ـ نظر ـ پيدا نميكنند پــس او ـ قرآن ـ درميانشان شاهدي صادق
1- نهج، خ 147 .
2- نهج، خ 147 .