تدبر درقرآن شامل زمینه‌ها، کلیدها، اصول .. صفحه 22

امام صادق عليه‌السلام مي‌فرمايند: «كانَ عَلِيُ‌بْنُ الْحُسَيْنِ عليه‌السلام أَحْسَنُ النّاسِ صَوْتا بِالْقُرْآنِ، وَ كانَ السَّقّاؤُونَ يَمُرُّونَ، فَيَقِفُونَ بِبابِهِ، يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ» (1) ؛ امام سجّاد عليه‌السلام بهترين مردم در تلاوت (زيباي) قرآن بود. چــون سقّــايــان درگــذر بــودنــد و به درب خانه آن حضرت مي‌رسيدند، (بـدون تـوجـه به سنگينـي بــار خود) ايستاده و به صورت قـــرآن ايشــان گــــوش مي‌دادنـد.

در حـــديــث ديگـــر آمــده اســـت: «سُئِلَ النَّبِيُّ صلي‌الله‌عليه‌و‌آله : أيُّ النّاسِ أَحَْسنُ صَوْتا بِالْقُرْآنِ؟ قالَ صلي‌الله‌عليه‌و‌آله : مَنْ اِذا سَمِعْتَ قِراءَتَهُ رَأَيْتَ أَنَّهُ يَخْشَي اللّه‌َ» (2) از پيامبر اسلام صلي‌الله‌عليه‌و‌آله ســؤال شــد: چه كسي از مــردم، قــرآن را زيباتر مي‌خواند؟ فــرمــودنــد: آن كس كــه چــون قــرائتش را بشنـوي، ببيني كــه از عظمت مقــام الهـــي در خوف و هراس به سربرد.

1- وســـائـــل الشيعـــــه، ج 4، بـــاب 24، حــديــث 4 .
2- بِحـار، ج 92، ص 195، و كَنْـزُالعُمّـال، حديث 41430 .

(22) مثال‌هاي زيباي قرآني

«جَهْر و اِخْفات» نكته ديگري است كه در قرائت و متناسب با حال و هواي آن بايد از سوي قاري مراعات شود ؛ گاهي بايد قرآن را با زمزمه بخواند كه در اين حال نبايد به جهر در قرائت بپردازد و گاهي نياز به جهر در قرائت است كه در اين حال نبايد قرآن را زمزمه كند و گاه نياز به استماع قرآن دارد كه در اين حال، بــرخــورد احســن، استمــاع قــرآن مي‌باشد نه قرائت آن، ليكن به هــر حــال هــر مــؤمنــي در شبانــه‌روز، يـك بار بـايد قرآن را قرائت كند. (1)

همــان‌گــونــه كه در روايات آمده، ريا و نفاق، آفتي است كه قاري خــوش صـدا را تهـديـد مـي‌كنــــد.

پيامبر اكرم صلي‌الله‌عليه‌و‌آله مي‌فرمايد: «اَكْثَرُ مُنافِقي أُمَّتي قُرّاؤُها» ؛ اكثريّت منافقين امّت من از قاريان مي‌باشند!

اگر قرائت قرآن از تدبّر و خشيّت الهي و انقلاب روحي تهي شد، كم‌كم اين وسيله تحول روحيه، خود اصالت پيدا كرده و محور مي‌شود و معيار ارزش قرار مي‌گيرد. از اين به بعد به موازات مقبوليت و مورد توجه واقع شدن نزد مردم، صوت زيبا وسيله خودنمايي و غرور مي‌گردد و به صورت پلي براي رسيدن هر چه بيشتر به اميال نفساني و حبّ دنيا درمي‌آيد. دنياطلبي در باطن و صلاح و مقبوليّت ظاهري، تعارضي را در وجود قاري پديد مي‌آورد كه سرانجام به نفاق مستمر مي‌انجامد و ايــن ورطه‌اي اســت كــه قــاريـان فراواني را در كام خويش فروبلعيده‌است.

اين از شگردهاي مستمر و پنهان شيطان است كه هر عبادت برجسته را اگر نتواند از انسان سلب كند از حقيقتش تهي ساخته و صورت ظاهري

1- از آيــه «فَــاقْــرَؤوُا مــا تَيَسَّــرَ مِنَ الْقُرْآنِ» و روايات كه قبلاً گذشت، حداقل يك بار قرائت نيز استفــاده مي‌شـــود .