- اين كتاب را هديه ميكنم به 1
- متنتأييديه حضرت آيتاللّه مرتضي مقتدايي مديرمحترمحوزه علميه قم 2
- متن تقريظ حضرت آيةاللّه سيد علي اصغر دستغيب 3
- مقدمه 4
- قرآن كتاب انـديشه و عمل است 5
- تـدبّـر و تــلاوت راستيـن قــرآن 6
- ضـرورت انـس بـا قـرآن 7
- مفـاهيـم انـس بـا قـرآن 12
- قــــــرائـــت 14
- تحليـل آيــات 17
- تحليـــل احــاديــث 18
- مقدار و نحوه قرائت قرآن 18
- تــــــلاوت 23
- 1 ـ درس 26
- تمسيـــــك و استمســــاك 27
- 2 ـ تمسيـــــك و استمســــاك 27
- ترتيل 29
- تــــدبّــــــر 37
- تفكّـــــر 38
- اشاره 39
- عقــــــــل 39
- فقــــــه و تفقّــــه 41
- علـــــــم 42
- فهـــــــم 42
- عبـــــرت 43
- سياحت و سير و نظر 44
- ذكــــــر، ذِكـــــري و تــــذكّــــر 45
- استمـاع و انصـات 46
- وَعْي 50
- مفـاهيمي براي معلّــم قـرآن 51
- بحــث تـــرجمـــه 51
- شرايط مترجم قــرآن 52
- شــرايــط تـرجمــه 52
- بحــــث تــــأويـــل 54
- شيوههاي تدبّر در قرآن 55
- زمانهاي مناسب تدبّر در قرآن 57
- كليدهاي تدبّر در قرآن 58
- 1 ـ كليــدهــاي قبـــل از تــدبّـر: 61
- بانوان و مشكل طهـارت 62
- 2 ـ كليدهاي هنگام تدبّر قرآن 65
- 2/2 ـ از رو خواندن قرآن 66
- 3/2 ـ دعــاي شــروع و ختــم تــدبّر 67
- 4/2 ـ پنـاهندگي به خــدا (استعاذه) 68
- 5/2 ـ استمداد و ياري جستن از خدا (تسميه) 69
- كليدهاي خـاصّ تــدبّــر 70
- 2/1 ـ لغت معتبـر قـريب بـه عصر قـرآن 71
- 1 ـ كليـدهاي علمي 71
- 3/1ـ ادبيــــــات عــــرب 72
- 4/1 ـ منطق و روشهاي تحقيق (1) 73
- 5/1ـ فلسفــــه 74
- 6/1 ـ كــــــلام 75
- 7/1 ـ عـرفــان 76
- 9/1 ـ علم رواية الحديث (مصطلح الحديث و رجال) 77
- 8/1 ـ اخــــلاق 77
- 10/1ـ علم اصول و مباني استنباط و فقه دين 78
- 11/1 ـ علم اصول فقه 79
- 13/1 ـ تاريخ اسلام 80
- 12/1 ـ علم فقه احكام 80
- 14/1 ـ تاريخ عمومي جهان و تاريخ تمدن و اديان 82
- 15/1 ـ علم تاريخ و فلسفه آن 83
- 16/1 ـ تاريخ علوم 84
- 17/1 ـ علــم بــه زمــان و عصــر خــود 85
- 18/1 ـ علوم انساني 85
- 19/1 ـ ملكه استنباط 87
- 2 ـ كليدهاي روحي و عملي 88
- كليدهاي روحي و عملي 88
- 1/2 ـ اساس طهارت روحي 90
- 2/2 ـ رابطــــه ايمــــان و عقــــــل 91
- 2 ـ رسوخ در علم 94
- تفصيل صفـات اولـواالالبــاب 94
- 3 و 4 و 5 ـ اهل ذكر و فكر و مناجات 95
- 7 ـ برقراريپيوندها 96
- 6 ـ وفـاي به عهــد 96
- 8 و 9 ـ خـــوف و خشيــت خـــدا و روز بــــازپـــرســي 97
- 10 و 11 و 12 ـ صبــــر، اقــــامــــه نمـــــاز و انفــــاق 98
- 13 ـ دفع بدي با خوبي 98
- 14 و 15 و 16 ـ حقيقت طلبــي، آزاد انــديشي و شــرح صــدر 98
- 17 ـ زهد به دنيا و عشق به آخرت 99
- اهــل قـرآن در روايـات 100
- كليدهاي تخصصي روحي و علمي و صفات ويژه اولواالالباب (107) 104
- اصـول اسـاسـي تـدبّر در قــرآن 105
- اصل دوّم: عدم جدايي از عتـرت 106
- اصل سوّم: عدم تحريف قرآن 107
- اصل چهارم: خدايي بودن لفظ و چينـش قـــرآن 108
- اصل پنجم: ابــدي بـودن پيــام 108
- اصل ششم: هــدايت و تربيت فرد و جـامعـه 110
- اصل هفتـم: فــــرهنـــگ اصطــلاحــات قـــــرآن 111
- اصــل هشتـم: عـدم تعـارض و تـزاحم 112
- اصل نهم: كليدها و شيـوههاي تـدبّـر(4) 113
- اصل دهم: آفتهاي تدبّر (119) 115
- فــرق تـدبّــر و تفسيـر 116
- تدبّر، تلاوت راستين و ترتيل 117
- فرق «قرائت، تلاوت و ترتيل» 118
- شنـاخت شيـوهها و مـراحل برداشت از قـرآن 124
- روش ترتيل بر دو وجه است: ترتيل لفظي و معنوي 124
- ترتيل معنوي 125
- خود را مخاطب قـرآن ديــدن 126
- مـوســي عليهالسلام بـا فــرعــون 127
- مـوســي عليهالسلام بـا بنياسرائيل (133) 130
- كاوش در آيات براي درمان خويش (135) 132
- نمونههاي تدبّر در مرتبه عبارات و اشـارات قرآن 137
- طـرح بعضي از سـؤالات در مورد ســوره حمــد 138
- نمونههاي تدبّر در مرتبه لطائف قرآن 176
- نمونههاي تدبّر در مرتبه لطائف قرآن (181) 179
قرآن كريم در چند مورد، عملكرد جن را در برخورد با قرآن كريم بسيار ستوده است، در حالي كه در همان موارد را توبيخ كرده و به او
1- وســائــل الشيعــــه، ج 4، كتــاب قــرائــة القــرآن، بــاب 26، حديث 6 .
2- 58 / مـريـم .
استماع و انصات (49)
توصيههايي ميكند اين مايه شرمساري ماست كه بايد نحوه برخورد با قرآن را از جنّيان بياموزيم. آنان وقتي براي اولين بار در مجلس قرائت پيامبر حضور يافتند به خوبي ادب حضور را فهميده به يكديگر دستور «انصات جهت استماع» را تذكّر دادند (حال آن كه ما با وجود دستور انصات به دادن شعار ميپردازيم!) و از بركت اين ادب در ظرف يك جلسه به حقيقت قرآن پي برده و به پيامبر ايمان آوردند و سپس جهت انذار قوم خويش، عازم شدند: «وَ اِذْ صَرَفْنا اِلَيْكَ نَفَرا مِنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمّا حَضَروُهُ قالُوا اَنْصِتُوا فَلَمّا قُضِيَ وَلَّوْا اِلي قَوْمِهِمْ مُنْذِرينَ. قالُوا ياقَوْمَنا اِنّاسَمِعْنا كِتابااُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسي مُصَدِّقا لِما بَيْنَ يَدَيْهِ يَهْــدي اِلَـــي الْحَـقِّ وَ اِلــي طَـريقٍ مُسْتَقيـمٍ. يـا قَـوْمَنـا اَجيبُوا داعِيَ اللّهِ»(1)
برخورد انحرافي ديگر، حركات بعضي از صوفيان است كه هنگام استماع قرآن و يا ذكر خدا، حالت غشوه بــه خــود ميگيرند و از خود بيخود ميشوند كه حالتي شيطــاني است و معصوم عليهالسلام اين امر را به ما گــوشــزد ميكنـد:
«عَنْ جابِرٍ عَنْ اَبي جَعْفَرٍ عليهالسلام قُلْتُ: اِنَّ قَوْما اِذا ذُكِّرُوا شَيْئا مِنَ الْقُرْآنِ اَوْ حُدِّثُوا بِهِ صَعِقَ اَحَدُهُمْ حَتّي يُري انَّ اَحَدُهُم لَوْ قُطِّعَتْ يَداهُ وَ رِجْلاهَ لَمْ يَشْعُـرْ بِـذلِـكَ. فَقالَ عليهالسلام : سُبْحانَ اللّهِ ذاكَ مِنَ الشَّيْطانِ!، ما بِهذا نُعِتُوا، اِنَّما هُوَ اللّينُ وَ الرِّقَّةُ وَ الدَّمْعَةُ وَ الْوَجَلُ» (2) ؛ جــابــر ميگــويد به
1- 29 ـ 31 / احقاف .
2- وســائل الشيعــه، ج 4، كتــاب قِــرائـةِ القــرآن، باب 25، حـديث 1 .
(50) مثالهاي زيباي قرآني