تدبر درقرآن شامل زمینه‌ها، کلیدها، اصول .. صفحه 5

(8) مثال‌هايزيباي قرآني

قرآن كتاب انـديشه و عمل است

تدبّر و اهميّت آن

«تدبّر» در لغت «ژرف انديشي و عاقبت انديشي» مي‌باشد . اين واژه چهار بار در قرآن به كار رفته است: در سه آيه: قرآن كريم مخاطبين خود را به تدبّر در اعماق و مقاصد پيام خويش دعوت نموده است، آهنگ و سياق اين آيات نوعي تـوبيـخ و اعتـراض را به همراه دارد:

«أَفَلَـمْ يَـدَّبَّـرُوا الْقَـوْلَ...» (1)؛ (پـس چـرا در ايـن سخــن «قرآن»، ژرف نينديشيد؟) .

«اَفَلا يَتَدَبَّروُنَ الْقُرآنَ أَم عَلي قُلُوبٍ أَقْفالُها» (2)؛ (پس چـرا در قـرآن ژرف نمي‌انديشند؟ مگر بر دل‌هايي قفل‌هاي آن چيــره گشتــه اســـت؟) .

«اَفَـلا يَتَـدَبَّـرُونَ الْقُـرْآنَ وَ لَـوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللّهِ لَوَجَدُوا فيهِ اخْتِـلافا كَثيرا»(3)

(پـس چـرا در اين قــرآن ژرف نمي‌انديشند؟ و اگر از نزد غيرخدا مي‌بـود، در آن ناهمـاهنگـي و تضـاد بسيـاري مي‌يافتند) .

مخاطبين اين آيات كساني هستند كه به حقانيّت الهي اين كتاب به ديده ترديد نگريسته و يا منكرِ آن مي‌باشند و نيز كساني هستند كه به تقليد و بـدونِ معـرفـت، به آن ايمان آورده‌اند، و در حقانيتش انديشه نمي‌نمايند.

در آيه چهارم، محتواي پرخير و بركت قرآن را بيان مي‌كند تا به

1- 68 / مــؤمنـون .
2- 24 / محمّد .
3- 82 / نســــــاء .