تدبر درقرآن شامل زمینه‌ها، کلیدها، اصول .. صفحه 80

به تعبير شهيد صدر: «علم اصول فقه، علم به عناصر مشتركي است كه براي استنباط جعل شــرعي به كــار مي‌آيــد» .(1)

در پــــايــــان علــم اصــول، بحــث اجتهــاد و تقليــد و شــرايــط آن دو مطــرح مي‌گـردد.

12/1 ـ علم فقه احكام

«فقه احكام» بخشي از قرآن و سنت است كه گسترده‌ترين تحقيقات فقهاء و علماي اسلام را از آغاز تاكنون به خود اختصاص داده است و در

كليدهاي علمي (83)

واقع عميق‌ترين تدبّرها در پانصد آيه از قرآن و روايات ذيل آن‌ها صورت گــرفتــه است، از اين رو آگاهي بر نظرات آن‌ها و كيفيت استدلال و بــرداشت آن‌هــا از قــرآن زمينــه مساعدي را براي تدبّر صحيح در قـرآن فـراهم مي‌آورد.

13/1 ـ تاريخ اسلام

«اسلام» ديني است جامع كه همه شئونات زندگي فردي و اجتماعي، اعم از معارف، عقايد، نظامات و احكام را دربرمي‌گيرد(1) و هدفش دگرگوني اساسي در همه حوزه‌ها مي‌باشد از اين رو «اسلام» نه يك مكتب اعتقادي، كه يك نهضت فراگير است و «قرآن»، كتاب اين نهضت، بيانگر و توضيح دهنده اهداف، مسايل و مراحل نهضت و پاسخگوي تمام نيازهاي فكري ـ روحي و معرفتي عملي رهيــافتگان و هدايتگر بشريت گمراه و ســرگشتــه بــه صـــراط آزادي از غيــر و بنـــدگي خــدا مي‌بــاشــد.

پيامبر اسلام صلي‌الله‌عليه‌و‌آله در كنار شرح و بسط و تفسير قرآن، عالي‌ترين نمونه عيني انسان آرماني اين مكتب است كه سيره و رفتارش در مراحل مختلف نهضت، الگوي عملي قرآن به شمار مي‌آيد كه سه سؤال اساسي ؛ «به كجا بايد رفت؟ از كجا بايد آغاز كرد؟ و چه بايد كرد؟» را در فرد و جامعه ، پاسخ مي‌دهد ؛ از اين رو آگاهي بر تاريخ بعثت پيامبر صلي‌الله‌عليه‌و‌آله تا