سیمای امام علی ع در قرآن صفحه 75

203 عن مجاهد فی قوله تعالی: (یا أیها الذین آمنوا) یعنی الذین صدقوا بالتوحید (أطیعوا الله) یعنی فی فرائضه (وأطیعوا الرسول) یعنی فی سنته (وأولی الأمر منکم) قال: نزلت فی أمیر المؤمنین حین خلّفه رسول الله بالمدینه فقال: أتخلفنی علی النساء والصبیان؟ فقال: أما ترضی أن تکون منی بمنزله هارون من موسی حین قال له: اخلفنی فی قومی و أصلح. فقال الله: (وأولی الأمر منکم) قال: هو علیّ بن ابی طالب ولاّه الله الأمر بعد محمد فی حیاته حین خلّفه رسول الله بالمدینه، فأمر الله العباد بطاعته و ترک خلافه.

مجاهد گفت: «یا ایها الذین آمنوا» یعنی کسانی که توحید را تصدیق کردند «اطیعوا الله» یعنی در واجبات او «واطیعوا الرسول» یعنی در سنت او «و اولی الامر منکم درباره امیرالمؤمنین نازل شده هنگامی که پیامبر او را در مدینه جانشین خود کرد و او گفت: آیا مرا بر زنان و کودکان جانشین قرار می دهی؟ پیامبر فرمود: آیا دوست نداری که تو نسبت به من مانند هارون نسبت به موسی باشی هنگامی که به موسی گفت: مرا در میان قوم خود جانشین قرار بده و نیکویی کن. لذا خداوند فرمود: «اولی الامر منکم» گفت: او علیّ بن ابی طالب(ع) است که خدا او را در زمان حیات پیامبر جانشین او کرد و این زمانی بود که پیامبر او را در مدینه جانشین خود نمود و خدا بندگانش را فرمان داد که از او اطاعت کنند و با او مخالفت نکنند.

203 عن أبی بصیر، عن أبی جعفر، أنه سأله عن قول الله تعالی:

(أطیعوا الله وأطیعوا الرسول وأولی الأمر منکم) قال: نزلت فی علیّ بن ابی طالب. قلت: إن الناس یقولون: فما منعه أن یسمی علیاً وأهل بیته فی کتابه؟ فقال أبو جعفر: قولوا لهم: إن الله أنزل علی رسوله الصلاه ولم یسمّ ثلاثاً ولا أربعاً حتی کان رسول الله هو الذی فسّر ذلک، وأنزل الحج فلم ینزل: طوفوا سبعاً حتی فسر ذلک لهم رسول الله و أنزل: (أطیعوا الله وأطیعوا الرسول وأولی الأمر منکم) فنزلت فی علی والحسن و الحسین، وقال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: أوصیکم بکتاب الله وأهل بیتی إنی سألت الله أن لا یفرق بینهما حتی یوردهما علیّ الحوض فأعطانی ذلک.

ابوبصیر از ابوجعفر از این سخن خداوند پرسید: «اطیعوا الله واطیعوا الرسول و اولی الامر منکم» گفت: درباره علیّ بن ابی طالب(ع) نازل شده است. ابوبصیر گفت: مردم می گویند: چرا خداوند نام علی و اهل بیت او را در کتاب خود نیاورده است؟ ابوجعفر گفت: به آنان بگویید: خداوند بر پیامبرش نماز را فرستاده ولی تعیین نکرده که سه رکعت باشد یا چهار رکعت و خود پیامبر آن را تفسیر کرده است. و نیز حج را فرستاده ولی نگفته که هفت بار طواف کنید و خود پیامبر آن را تفسیر کرده است و نیز این آیه را نازل کرده: «اطیعو الله واطیعوا الرسول و اولی الامر منکم» و این آیه درباره علی و حسن و حسین نازل شده است و پیامبر خدا فرموده است: شما را به کتاب خدا و اهل بیت خودم وصیت می کنم، من از خداوند خواسته ام که میان این دو جدایی نیاندازد تا در

حوض بر من وارد شوند و خدا این دعوت مرا اجابت کرده است.

204 عن سعد بن وقاص قال: لما نزل رسول الله(ص) الجرف لحقه علیّ بن ابی طالب یحمل سلاحاً; فقال: یا رسول الله خلّفتنی عنک ولم أتخلف عن غزوه قبلها، وقد ارجف المنافقون بی إنک خلفتنی لما استثقلتنی! قال سعد: فسمعت رسول الله(ص) یقول: یا علی أما ترضی أن تکون منی بمنزله هارون من موسی إلا .نه لا نبی بعدی فارجع فاخلفنی فی أهلی وأهلک.

سعد بن ابی وقاص از پدرش نقل می کند که چون پیامبر خدا بر «جرف» فرود آمد علیّ بن ابی طالب(ع) در حالی که سلاحی حمل می کرد بر او ملحق شد و گفت: ای پیامبر خدا مرا از خود جداکردی و من پیش از این از هیچ جنگی تخلف نکرده ام، منافقان بر من خورده می گیرند که گویا تو از آن جهت مرا در مدینه ترک کردی که من بر تو گرانی می کنم. سعد می گوید: شنیدم که پیامبر خدا فرمود: یا علی آیا راضی نیستی که نسبت به من به منزله هارون نسبت به موسی باشی جز این که پس از من پیامبری نخواهد آمد. برگرد و جانشین من در خانواده ام و خانواده ات باش.

205 عن علی أن رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم أراد أن یغزو غزوه له، فدعا جعفراً فأمره أن یتخلّف علی المدینه فقال: لا أتخلّف بعدک یا رسول الله أبداً. قال: فدعانی رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم فعزم علیّ لمّا تخلّفت قبل أن أتکلّم. فبکیت فقال: ما یبکیک یا علی؟ قلت: یا

رسول الله یبکینی خصال غیر واحده تقول قریش غداً: ما أسرع ما تخلّف عن ابن عمه و خذله، و تبکینی خصله أخری: کنت أرید أن أتعرّض الجهاد فی سبیل الله لأن الله یقول: (ولا یطئون موطئاً یغیظ الکفار) إلی آخر الآیه ]119 / التوبه:9 [وکنت أرید أن أتعرّض لفضل الله، وما بی غنیً عن سهم أصیبُهُ مع المسلمین وأعود به علیّ وعلی أهل بیتک. فقال صلی الله علیه و اله و سلم: أنا مجیب فی جمیع ما قلت، أمّا قولک: إنّ قریشاً ستقول: ما أسرع ما خذل ابن عمّه، فقد قالوا لی أشدّ من ذلک، فقد قالوا: ساحر وکاهن و کذّاب. وأمّا قولک: أتعرّض للأجر من الله أفما ترضی أن تکون منی بمنزله هارون من موسی غیر أنه لا نبی بعدی وأما قولک: أتعرّض لفضل الله فهذا بهار من فلفل جاءنا من الیمن فبعه واستمتع به أنت و فاطمه حتی یأتیکم الله من فضله.