سیمای امام علی ع در قرآن صفحه 89

241 عن ابن عبّاس قال: (وَمَنْ یَتَوَلَّی اللهُ) یعنی یحبّ الله (وَرَسُولَهُ) یعنی محمّداً (وَالَّذیْنَ آمَنُوا) یعنی ویحبّ علیّ بن ابی طالب (فإنْ حِزْبَ اللهِ هُمُ الغَالِبُوْنَ) یعنی شیعه الله وشیعه محمّد وشیعه علیّ هم الغالبون یعنی العالون علی جمیع العباد الظاهرون علی المخالفین لهم قال ابن عبّاس:، فبدأ الله فی هذه الآیه بنفسه ثم ثنی بمحمّد، ثم ثلّث بعلیّ ثم قال: فلمّا نزلت هذه الآیه قال رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم: رحم الله علیّاً اللهم أدر الحق معه حیث دار. قال ابن مؤمن: لاخلاف بین المفسرین أن هذه الآیه نزلت فی أمیرالمؤمنین علی علیه السلام.

ابن عباس گفت: «ومن یتولّ الله» یعنی خدا را دوست بدارد و «رسوله» یعنی محمد(ص) را «والذین آمنوا» یعنی علیّ بن ابی طالب(ع) را دوست داشته باشد «فان حزب الله هم الغالبون» یعنی شیعه خدا و شیعه محمد و شیعه علی آنان هستند که پیروزند; یعنی بر تمام بندگان برتر و بر مخالفانشان چیره اند. ابن عباس گفت: خداوند در این آیه از خودش شروع کرد، در مرحله دوم محمد و در مرحله سوم علی را گفت، او اضافه کرد: وقتی این آیه نازل شد، پیامبر خدا فرمود: خدا رحمت کند علی

را، خدایا حق را با او بگردان هر کجا که بگردد.

ابن مؤمن گفته است: میان مفسران اختلافی نیست که این آیه درباره امیرالمؤمنین علیّ بن ابی طالب(ع) نازل شده است.

242 عن ابن عباس قال: أتی عبدالله بن سلام ورهط معه مع أهل الکتاب نبی الله(ص) عند صلاه الظهر فقالوا: یا رسول الله إنّ بیوتنا قاصیه ولا نجد مسجداً دون هذا المسجد، وإن قومنا لما رأونا قد صدقنا الله رسوله و ترکنا دینهم أظهروا لنا العداوه وأقسموا أن لا یخالطونا ولا یجالسونا ولایکلّمونا فشقّ ذلک علینا فبینما هم یشکون إلی رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم إذ نزلت هذه الآیه: (إنّما وَلیُّکُمُ اللهُ ورَسُولُهُ الآیه إلی قوله: الغالبون). فلمّا قرأها علیهم قالوا: رضینا بالله وبرسوله وبالمؤمنین. فأذّن بلال بالصلاه وخرج رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم إلی المسجد والناس یصلون بین راکع وساجد وقائم وقاعد، وإذاً مسکین یسأل، فدعاه رسول الله فقال له هل أعطاک أحد شیئاً؟ قال: نعم. قال: ماذا؟ قال: خاتم من فضه. قال: من أعطاکه؟ قال: ذاک الرجل القائم. فإذا هو علیّ بن ابی طالب، قال: علی أی حال أعطاکه؟ قال: أعطانیه وهو راکع. فزعموا أن رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم کبّر عند ذلک، وقال: یقول الله تعالی: (ومن یتول الله ورسوله والذین آمنوا فإن حزب الله هم الغالبون).

ابن عباس گفت: عبدالله بن سلام با گروهی از اهل کتاب هنگام نماز ظهر نزد پیامبر خدا آمدند و گفتند: یا رسول الله خانه های ما دور است و مسجدی جز این مسجد پیدا نمی کنیم و قوم ما چون دیدند ما خدا و رسول او

را تصدیق می کنیم و دین خود را ترک کرده ایم، دشمنی با ما را آشکار کردند و سوگند خوردند که با ما معاشرت و همنشینی نکنند و با ما سخن نگویند و این برای ما ناراحت کننده است، در این هنگام که آنان به پیامبر خدا شکایت می کردند این آیه نازل شد: «انما ولیکم الله ورسوله تا هم الغالبون» پس چون این آیات را بر آنان خواند، گفتند: به خدا و رسول او و مؤمنان خرسند شدیم، در این موقع بلال اذان نماز گفت و پیامبر به سوی مسجد رفت و مردم نماز می خواندند برخی از آنان در حال قیام و برخی در حال رکوع و برخی در حال سجده بودند، در این زمان فقیری سؤال می کرد، پیامبر او را خواند و به او گفت: آیا کسی به تو چیزی داده است؟ گفت: آری. گفت: چه چیزی؟ گفت: انگشتری از نقره. گفت: چه کسی آن را به تو داد؟ گفت: این مرد که در حال قیام است. گفت: آن را در چه حالتی به تو داد؟ گفت: در حال رکوع به من داد. پنداشتندکه پیامبر خدا در این هنگام تکبیر گفت و فرمود: خداوند می فرماید: «و من یتول الله ورسوله والذین آمنوا فان حزب الله هم الغالبون»

243 همین روایت با سند دیگری هم نقل شده است.

سوره مائده آیه 67

و نیز در این سوره نازل شده است