- تقديم به 1
- متناجازهنامه حضرت آيةاللّه سبحاني 2
- متن تأييديه حضرت آيةاللّه العظمي جعفر سبحاني 3
- متن تأييديه حضرت آيتاللّه محمد يزدي 4
- مقدمه 6
- آيات مـوضـوعِ تسبيحِ طبيعت (26 آيه) 9
- تسبيح گويي تمام ذرات جهان 16
- 1. سجود و خضوع ذرات جهان در برابر خدا 18
- سجود و خضوع ذرات جهان در برابر خدا 18
- تفاوت حمد و تسبيح 18
- غرض از سجود موجودات 22
- حقيقت سجده در موجودات جهان 23
- سجده با ميل و سجده با كراهت 24
- تسبيح سـراسـري موجودات جهان 26
- 2. تسبيح سـراسـري موجودات جهان 26
- آراي مفسران در تسبيح موجودات 31
- نظريه نخست 32
- نظـريه دوم 33
- نظـريه سوم 36
- وجود شعور در تمام موجودات جهان 39
- اشاعه آگاهي در جمادات 44
- دليل عقلي بر اين نظر 51
- گسترش شعور و دانشهاي امروز 54
يكي از حقايق و معارف بلند قرآن اين است كه سراسر ذرات جهان خدا را سجده ميكنند و به حمد و تسبيح و تقديس او مشغولند. و اين حقيقت جز از قرآن، از هيچ مكتبي به اين گستـردگي شنيـده نشده است.
به عبارت روشنتر همه ذرات وجود، از دل اتمها گرفته تا درون كهكشانها و سحابيها اين سه وظيفه بزرگ را انجام ميدهند:
(34) تسبيح طبيعت
. همه موجودات جهان خــدا را «سجــده» ميكنند.
. سراسر جهانهستي خدا را «تسبيحوتنزيه» ميكنند.
. تمام موجودات، خــدا را «تسبيح و تنزيه» ميكنند.
تو گويي سراسر جهان خضوع و فروتني، گوش و زبان، روح و احساس، درك و مسئوليت، نور و روشنايي و علم و دانش است.
سجده با حمد و تسبيح تفاوت روشني دارد كه نياز به بيــان نــدارد، زيرا سجده، خضوع و ابراز كوچكي است
تسبيح طبيعت (35)
درحالي كه حمد و تسبيح، بيان كمال و جمال خدا و پيراستن او از نقـص و عيب است.