- تقديم به 1
- متناجازهنامه حضرت آيةاللّه سبحاني 2
- متن تأييديه حضرت آيةاللّه العظمي جعفر سبحاني 3
- متن تأييديه حضرت آيتاللّه محمد يزدي 4
- مقدمه 6
- آيات مـوضـوعِ تسبيحِ طبيعت (26 آيه) 9
- تسبيح گويي تمام ذرات جهان 16
- تفاوت حمد و تسبيح 18
- 1. سجود و خضوع ذرات جهان در برابر خدا 18
- سجود و خضوع ذرات جهان در برابر خدا 18
- غرض از سجود موجودات 22
- حقيقت سجده در موجودات جهان 23
- سجده با ميل و سجده با كراهت 24
- تسبيح سـراسـري موجودات جهان 26
- 2. تسبيح سـراسـري موجودات جهان 26
- آراي مفسران در تسبيح موجودات 31
- نظريه نخست 32
- نظـريه دوم 33
- نظـريه سوم 36
- وجود شعور در تمام موجودات جهان 39
- اشاعه آگاهي در جمادات 44
- دليل عقلي بر اين نظر 51
- گسترش شعور و دانشهاي امروز 54
. در برخي از آيات تصريح شده كه كوه‌ها در اوقات خـاصي خــدا را تسبيــح مي‌گويند. آن جــا كه مي‌فـرمـايد:
«اِنّاسَخَّرْنَاالْجِبالَ‌مَعَهُ‌يُسَبِّحْنَ‌بِالْعَشِيِ‌وَالاِْشْراقِ»(1)
«ما كوه‌ها را براي داوود رام كرده و آن‌ها شبان‌گاه و صبح‌گاه، خدا را تسبيح مي‌گويند».
تسبيح كوه‌ها در آيات ديگري نيز وارد شده است ؛ مانند:
1- 18 / ص .
(68) تسبيح طبيعت
آيــه 79 ســوره انبيــاء و 9 ســوره سبــــأ.
. براي بار پنجم، تسبيح رعد را متذكر مي‌گردد و مي‌فـرمـايد: «وَ يُسَبِّحُ الـرَّعْــدُ بِحَمْــدِه».
اكنون بايد ديد منظور از تسبيح چيست ؟
تسبيح در لغت، به معناي تنزيه از نقايص است. بنابراين در حقيقت تسبيح تنزيه از نقص و عيب نهفته است و هر تفسيري كه براي «تسبيح» گفته شود ولي حاكي از تقديس خداوند و تنزيه او از عيب و نقص نباشد، نمي‌توان آن را تفسيـــر صحيــح بــراي تسبيـح دانســت.