تسبیح طبیعت (برگرفته از تفسیر موضوعی آیت‌الله العظمی جعفر سبحانی) صفحه 35

(80) تسبيح طبيعت

. اگر تسبيح‌موجودات جهان به‌اين‌معنااست‌كه‌از تدبر در ساختمان وجودي اشياء، اين نوع تنزيه تكويني را درك مي‌كنيم چرا قرآن مي‌فرمايد: «آسمان‌ها و زمين و مرغان به

تسبيح طبيعت (81)

دعا و تنزيه خود آشنا هستند» (1) و به عبارت ديگر چطور آشكارا به آن‌ها نسبت علم داده و مي‌گويد: «كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلاتَهُ وَ تَسْبيحَهُ» ؛ «هر كدام به راز و نياز خود آشنا هستند». در صورتي كه روي اين نظر هيچ‌كدام از آن‌ها از تسبيح و تنزيه خود اطلاعي ندارند، بلكه فقط ما هستيم كه از روي دقت و امعان نظر لسان تكويني و زبان حمد و ثناي آن‌ها را درك مي‌كنيم و گرنه خود آن‌ها كوچك‌ترين توجهي به كار خود ندارند.

(82) تسبيح طبيعت

. اگرمنظوراز تسبيح‌كائنات اين‌است‌كه بيشتر مفسران انتخاب كرده‌اند، اين نوع تسبيح وقت معين ندارد، بلكه حقيقتي است كه بشر هر موقع در سازمان هر موجودي دقت كند، آن را درك مي‌نمايد در صورتي كه قرآن تسبيح كوه‌ها را مقيد به شبــان‌گاه و صبح‌گاه فرموده، چنان كه در سوره ص آيه 18 بــه آن تصــريــح مي‌كند و مي‌فـرمـايــد: «يُسَبِّحْنَ بِــالْعَشِــيِّ وَ الاِْشْـــــراقِ».(1)

تسبيح طبيعت (83)

روي اين ملاحظات با اين كه تسبيح تكويني و اين كه هر موجودي با زبان تكويني خود، خالق خود را از هر نوع عيب و نقص تنزيه مي‌نمايد مطلبي است صحيح ولي نمي‌توان آيات مربوط به تسبيح گفتن كاينات را ناظر به اين نوع از تسبيح دانست.