سیری در قلمرو شعر نبوی (صلی الله علیه وآله) صفحه 1

پیشگفتار

به نام خداوند لوح و قلم *** که با «وَالقلَم» در نُبی زد رقم

پیش گفتار

شعر نبوی(صلی الله علیه وآله) از مهم ترین زیرشاخه های شعرآیینی است که با قدمت افزون بر یازده سده ای خود، حجم عظیمی از پیشینه مکتوب شعر فارسی را به خود، اختصاص داده است.

نویسنده پیش از این، در دو اثر: شکوه شعر عاشورا در زبان فارسی و سیمای مهدی موعود(عج) در آیینه شعر فارسی، توضیح داده ام که کیان شعرآیینی و سهم بارزی که در شکوه شعر فارسی داشته، از نظر پژوهش گران و محققان عرصه شعر وادب، به دورمانده، و به تصوّر این که قلمرو موضوعی آن به دو حوزه «مناقبی» و «ماتمی» محدود می گردد، چنان که باید و شاید به تبیین جایگاه آن در شعر فارسی نپرداخته اند و تطورات شگرفی که در عرصه شعرآیینی به تدریج - چه از جهت ساختاری و چه از نظر شیوه بیانی و شاکله محتوایی - رخ داده، مورد عنایت آنان قرار نگرفته است.

شعرآیینی که بر اساس مستندات متقن تاریخی و ادبی، پیشینه ای به قدمت شعر فارسی دارد، نیازمند بازنگری جامع الأطرافی است که نقاط قوت و ضعف آن به درستی آشکار گردد. مؤلّفه هایی که باید در آسیب شناسی شعر دینی مدّ نظر ناقدان سخن شناس قرار گیرد، بازشناخته شوند و «بایدها» و «نبایدها» و به طور کلی الزاماتی که یک شاعر آیینی باید به رعایت آنها ملزم باشد، مشخص گردند تا بتوان با نقد فنی و منصفانه آثار گذشتگان، راه را برای شاعران جوان آیینی هموار ساخت .