گیاه‌شناسی از دیدگاه قرآن کریم صفحه 12

در اين آيه شريفه و همچنين آيه 6 از سوره مباركه «الرحمن» ، سخن از سجده موجودات در برابر ذات اقدس پروردگار به ميان آمده و در كنار آنها از «درخت» نيز بـه عنـوان يكـي از ايـن ساجـدان يادشـده است و «سجـده در لغـت بـه معنـاي تـذال ، خضـوع و اظهـار فروتني است» .(1)

3 ـ درخت نشانه قدرت خداوند

برگ درختان سبــز در نظر هوشيــار هر ورقش دفتري است معرفت كردگار

1-سيدعلي اكبر قرشي ، قاموس قرآن ، جلد 3 ، صفحه 225.

-24

نكته‌اي اساسي كه در كار خلقت و آفرينش درختان ، همواره مورد غفلت قرار مي‌گيرد و تنها عده‌اي اندك كه دانايان حقيقي و به قول قرآن كريم «اولوالالباب» بدان وقوف پيدا مي‌كنند ، همانا «آفرينش حيات در دل بذر و نهالي است كه به مرور ايام از آن درختي تنومند مي‌سازد» . همه ما هرگاه به درخت مي‌نگريم ، پيش از هرچيز حول جمال ظاهري و برگ و ميوه و شكوفه آن مي‌شويم و كمتر كسي از اين حجاب ظاهري عبور كرده و به عمق و معنا و حقيقت مطلب پي مي‌برد . شگفت‌انگيزتر از «برگ درختان سبز» ، «در نظر هوشيار» همانا آن نيرويي است كه باعث سبزي و حيات آن مي‌شود و به همين دليل در آيه 60 از سوره مباركه نمل ، پس از اشاره به آفرينش آسمان‌ها و زمين و نزول باران از آسمان به رويش بستان‌ها اشاره شده ، سپس به اين نكته مهم پرداخته مي‌شود كه اي انسان‌ها به كيفيت ايجاد حيات در درختان بنگريد كه اگر آن نيروي حيات دهنده و آن دم عيسوي زندگي بخش ، از

-25

جانب خداوندنبود، هرگز قادر نبوديدكه آنهارا رويانيده و از محصول‌شان برخوردار شويد .

أَمَّنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الاْءَرْضَ وَ أَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَنْبَتْنا بِهِ حَدائِقَ ذاتَ بَهْجَةٍ ما كانَ لَكُمْ أَنْ تُنْبِتُوا شَجَرَها أَإِلهٌ مَعَ اللّهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ يَعْدِلُونَ.

آري ، در امر رويش درختان و رشد و نمو آنها كار ما آدميان «تنها بذرافشاني و آبياري است ، اما كسي كه حيات را در دل اين بذر آفريده و به نور آفتاب و قطرات حيات بخش باران و ذرات خاك فرمان مي‌دهد تا اين دانه را برويانيد ، تنها خداست» (1). و بدين ترتيب اين نتيجه حاصل مي‌شود كه تنها برگ و ساقه ، شاخه و