گیاه‌شناسی از دیدگاه قرآن کریم صفحه 9

علماي لغت‌شناسي اين‌گونه معنا كرده‌اند: «هرچه از روئيدني‌ها كه تنه دارد»(1) و آنچه را از زمين مي‌رويد ولي تنه ندارد ، «نجم ، عشب و حشيش» (2)مي‌نامند. بايد دانست كه در قرآن ، لفظ «شجر» به معناي «مشاجره و تنازع» نيز به كار رفته است ، همچنان كه در آيه 65 سوره مباركه نساء مي‌خوانيم : « فَلا وَ رَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ حَتّي يُحَكِّمُوكَ فيما شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ ... » ولي چنين نيست ، به پروردگارت سوگند كه ايمان نياورده‌اند مگر آن كه تو را در آنچه ميانشان اختلاف است داور كنند» ، كه البته در اين مورد هم از نظر ريشه لغوي با شجر به معناي درخت قريب‌المعني بوده و مناسبت دارد؛ چرا كه «منازعه را از آن جهت تشاجر (مشاجره)

1- سيد علي اكبر قرشي ، قاموس قرآن ، جلد 4 ، صفحه 7 .
2- سيد علي اكبر قرشي ، قاموس قرآن ، جلد 4 ، صفحه 7 .

-18

گويند كه سخن دو خصـم يا خصـوم مثل برگه و شاخه درخت ، درهم مي‌آميزد» .(1) افزون بر اين كه كلمه «شجر» - يا اشكال گوناگون آن - مجموعا 27 مرتبه در آيات قرآن بكار رفته ، كلمات و عبارات ديگري نيز درباره درخت مورد استفاده قرار گرفته‌اند كه هريك بيان كننده يكي از صفات و ويژگي‌هاي آن مي‌باشند و ما در اين نوشتــار جسته و گريخته بدانها اشاراتي خواهيم كرد .

موارد استفاده از درخت در قرآن

موارد استفاده از درخت در قرآن

با دقت در آن دسته از آياتي كه از «درخت» ياد كرده است ، درمي‌يابيم كه از آن تحت يكي از عناوين نه‌گانه زير سخن به ميان آمده :

1- سيد علي اكبر قرشي ، قاموس قرآن ، جلد 4 ، صفحه 7 .

-19