پژوهشی در علوم قرآن صفحه 32

قرآن به دست معصوم انجام نگرفته است و بعد از رسول اللّه (ص ) بوده است خطا و تحریف در آن حتمی است دیگر این که , روایات بسیاری دلالت دارند که اولین کسیکه قرآن را جمع آوری کرد علی (ع ) بود و چون قرآن علی (ع ) قرآن حقیقی بود و قرآن متدوال بین عموم مردم تفاوتها داشت , آن را نپذیرفتند, معلوم می شود قرآن متداول با قرآن اصلی تفاوت دارد. دلیل عمده که برخی اخباریون به آن اعتماد نموده اند روایات زیادی است که تعبیرات گوناگون دارند مانند این که می گویند فلان آیه ((نزلت فی علی (ع ) ))یا دلالت دارند چند آیه یا ثلث قرآن از فلان قسمت قرآن حذف شده است ! بهترین معتمد این خوش باوران این مطلب است . از مطالب گذشته پاسخ این پندارها آشکار شد, زیرا در جمع و تدوین قرآن به اثبات رسید که قرآن با اشراف رسول اللّه (ص ) در عهد خود خود حضرت جمع آوری شد وقرآن علی (ع ) تفاوت اساسی با قرآنهای دیگر نداشت تنها در ترتیب سوره ها و برخی توضیحات حاشیه ای با قرآن متداول فرق می کرد و روایاتی که عمده معتمد اینان است یا روایات تفسیری و تطبیق است , یا بیان شان نزول است که دلالت بر تحریف ندارند اماروایاتی که می گویند برخی قسمت های قرآن حذف شده باطل محض هستند زیرا اولاسند ندارند, ثانیا با قرآن تعارض دارند,, و براساس روایات صحیح , عرضه نمودن روایات بر قرآن زخرف و باطل هستند, اگر چه صدها روایات هم باشند از تراکم این

گونه روایات تواتر و صدق بدست نمی آید زیرا احتمال صدق در هیچ کدام وجودندارد تواتر از روایات کثیری بدست می آید که در تک تک آنها احتمال صدق باشدواحتمال تبانی همه آنها بر کذب محال باشد,که از تراکم آنها صدق و یقین بدست آید والا اگر در هیچ کدام احتمال صدق نباشد تواتر پدید نمی آید زیرا که : (( از تراکم کذب صدق پدید نمی آید ))لذا نباید کسی توهم تواتر که در مورد روایات تحریف نماید. این مقداربحث که اشاره به دلیل های صیانت قرآن از تحریف و نیز پاسخ شبهات عمده بود در این راستا کافی به نظر می رسد گرچه طرح بحث ضرورت چندانی هم نداشت .

قرائت متواتر در قرآن

اشاره

در بحث قرائت ,شیوه جدیدی پیش گرفته شده است , دیدگاه منتخب این است که قرآن یک قرائت بیشتر ندارد تلاش شده بر قرائت صحیح و اصلی قرآن برهان اقامه شود قرائت های گوناگون در قرآن یک پدیده عارضی است که از صدر اسلام در کنار قرائت اصلی قرآن پدید آمده است و هیچ گاه ضربه به قرائت اصلی هم واردنکرده است در این بخش ادعا شده است که یک قرائت از قرآن متواتر است و آن همین قرائت عمومی که همه مسلمانان بر آن هستند, می باشد و دیگر قرائت ها حتی قرائتهای قرا سبع هم اعتباری ندارند, نه برهان عقلی آنها را تایید می کند, و نه روایات نبوی (ص ) و نه آثار عترت (ع ) در این قسمت از نوشار, ریشه های پدید اختلاف قرائت نیز بررسی شده است و روایات معروف به روایات نزول قرآن بر احرف سبعه

مورد نقدقرار گرفته است . این بحث ملاک صحت قرائت را تنها یک چیز می داند و آن تواتر است و قرائت عاصم هم چون منطبق با قرائت متواتر بوده شهرت پیدا کرده است , و الا نه قرائت عاصم و نه سایر قرا سبع به لحاظ قرائت فرد هیچ کدام معتبر و مستند به زمان رسول اللّه (ص )نمی باشند بعد از طرح بحث به صورت کامل نتیجه و ارمغان این بخش با ادله ای که طرح شده است ,این خواهد بود که یک قرائت از قرآن بیشتر صحیح نیست و به همین جهت ازخوانندگان ارجمند این انتظار است که با دقت به این بحث توجه فرموده و به لحاظ نوبودن شیوه استدلال قهرا ممکن است مشتمل بر کاستی نیز باشد, که انتقاد علمی و توام بااخلاص کاستی ها را جبران خواهد نمود.

معنای قرائت

قرائت , یعنی ردیف کردن حروف و کلمات و تلفظ آنها با صوت معنای فارسی قرائت همان خواندن است یعنی تلفظ کلمات در فضای دهان در تحقق قرائت دو چیزمحور است , یکی حروف , دیگری علائم و اعراب حروف هر دو جز حقیقت وجوهر قرائت هستند, که قرائت بدون یکی از آنها شکل نمی گیرد به دیگر سخن چون دربخش قرائت سخن از تلفظ حروف است در تلفظ حروف افزون بر خود حروف ,اعراب آنها نیز جز حقیقت قرائت می باشد, به نوعی که بدون اعراب هیچ حرفی تلفظ نمی شودگرچه در نگاشتن حروف و کلمات بدون اعراب نیز نگاشته می شوند و البته این نکته اختصاص به قرآن ندارد و تلفظ تمام حروف در هر فرهنگ و زبانی این

چنین است .

دیدگاه منتخب