از هجرت تا رحلت صفحه 220

در سال هشتم هجرت ، جریانهای مهمی واقع شد و سوره ها و آیاتی نازل گردید و آن سال از هر لحاظ سازنده بود، اهم جریانهای آن سال به قرار ذیل است .

جنگ مخوف موته

این جنگ در جمادی الاولی از سال هشتم هجرت واقع شد موته روستایی بود در نزدیکی بلقاء و بلقاء از حوالی دمشق است که حارث بن عمیر نماینده رسول خداصلی الله علیه و آله را در آنجا شهید کردند.

مسلمانان در این جنگ به معان که اکنون یکی از استانهای ممکلت اردن و نیز نام شهر مرکزی استان است رسیدند، و در شمال معان شهرکی است به نام کوک درجنوب شرقی بحرالمیت که اکنون قبور شهداء موته در بیرون شهرک کوک واقع است .

علت این جنگ آن طور که از مغازی واقدی معلوم می شود، دعوت مردم آنجا به اسلام بود، آنجاها در قسمت شمال عربستان محلهای عرب نشین و جزء متصرفات حکومت بیزانس (روم ) بود رسول خدا صلی الله علیه و آله توسط حارث بن عمیر نامه ای به فرمانروای بصری فرستاده و او را به اسلام دعوت کرد، وی چون به موته رسید، شرحبیل بن عمر و غسانی که از امرای قیصر در شام بود او را گرفت و گفت : می خواهی کجا بروی ؟ گفت : می خواهم به شام بروم ، گفت : نباشد که تو از ابوسفیان محمد هستی ؟ گفت : آری من نماینده رسول خدایم ، شرحبیل گفت تا او را دست بستند و همان طور گردنش را زدند، و شهیدش کردند و آن تنها فرستاده رسول خداصلی الله علیه و آله بود که

به عنوان فرستاده شهید شد.

چون خبر به رسول خدا صلی الله علیه و آله رسید سخت ناراحت شد، یاران خویش را فراخواند و شهادت حارث را به ایشان خبر داد و فرمود که او را شرحبیل بن عمرو مقتول کرده است ، مسلمانان پس از اطلاع ، گروه گروه در اردوگاه جرف گرد آمدند در مدت کمی جمعیت به سه هزار نفر رسید، رسول خدا صلی الله علیه و آله پس از خواندن نماز ظهر، که مردم آماه بودند، فرمود: فرمانده لشکریان زید بن حارثه است اگر او کشته شود، جعفر بن ابیطالب فرمانده شما خواهد بود و اگر او نیز کشته شود، عبدالله بن رواحه فرمانده است و اگر او نیز به شهادت برسد، لشکریان ، خود کسی را، به فرماندهی برگزینند (626).

ناگفته نماند: این سخن حاکی از آن بود که چنین پیشامدی واقع خواهد شد، چنان که یک نفر یهودی به نام نعمان بن فنحص گفت : اگ راو پیامبر باشد، همه این سه نفر کشته خواهند شد، و نیزبه نظر می آید که مناسب بود، آن حضرت جعفربن ابیطالب را فرمانده اول نماید، ولی مورخین شیعه و اهل سنت نوعا زید بن حارثه را گفته اند، مجلسی رحمه الله (627) از محمد بن شهاب زهری از امالی ابن الشیخ ، جعفر را اولین فرمانده نقل فرموده است و نیز طبرسی (628) از امام صادق علیه السلام نقل کرده که فرمانده اول جعفر بود، بعد زید، بعد عبدالله ، مجلسی رحمه الله (629) فرمود: شیعه فرمانده اول بودن زید را انکار کرده و امیر اول را جعفر می داند روایاتی نیز

در این باره نقل کرده است .

از نقل واقدی معلوم می شود که منظور از این لشکرکشی دعوت به توحید بوده که مردم آن دیار یا اسلام را قبول کنند و تا تحت الحمایه باشند مانند مردم نجران ، و یا این که کشتن سفیر آن حضرت نشان داده که آنها در حال جنگند، و آن خطری برای اسلام بود که می بایست از بین برود.