اسلام فراتر از زمان‌ صفحه 85

فضا وجود دارد اما متجلي نيست، ولي آن بخشي از زمين كه روبروي خورشيد قرار دارد و روز ناميده مي شود آن را متجلي مي‌كند. كه ارتفاع آن حدوداً 100 كيلومتر از جو است. و با چرخش زمين و رفتن روز بجاي شب، شب آن بخش تجلي پرتو خورشيد را مي پوشاند. «1

15- پرده شب، روز را مي پوشاند

15- پرده شب، روز را مي پوشاند ... يُغْشي الَّيْلَ النَّهارَ يَطلُبُهُ حَثِيثاً ... «2»

با (پرده تاريك) شب، روز را مي‌پوشاند و شب به دنبال روز به سرعت در حركت است. (او است كه شب را همچون پوششي بر روز مي افكند و روشنائي روز را با پرده‌هاي ظلماني شب مي‌پوشاند).

جالب توجه اين كه تعبير فوق تنها در مورد شب ذكر شده و نفرموده بوسيله روز تاريكي شب را نيز مي‌پوشاند زيرا پوشش تنها مناسب تاريكي است، نه روشنائي.

بعد از آن اضافه مي كند: شب با سرعت به دنبال روز در حركت است همانند طلبكاري كه با سرعت به دنبال بدهكار مي‌دود (يطلبه حثيثا).

اين تعبير با توجه به موقعيت شب و روز در كره زمين تعبير جالبي است زيرا

اگر كسي از بيرون كره زمين ناظر چگونگي حركت آن به دور خود و افتادن سايه مخروطي شكل زمين بر روي خودش بوده باشد با توجه به اين كه كره زمين با سرعت سرسام آوري (در حدود 30 كيلومتر در دقيقه) به دور خود مي‌گردد چنين احساس مي كند كه گويا هيولاي سياه مخروطي شكل با سرعت زياد در روي اين كره به دنبال روشنائي روز در حركت است، ولي اين موضوع در مورد روشنائي روز صادق نيست، زيرا روشنائي آفتاب در نيمي از كره زمين و در تمام فضاي اطراف پخش است، و شكلي به خود نمي‌گيرد، تنها تاريكي شب است كه به صورت سايه مخروطي شكل همانند يك شبح اسرارآميز غول پيكر روي زمين مي‌دود

16- تشكيل تقويم وسيله ماه و خورشيد

16- تشكيل تقويم وسيله ماه و خورشيد آن روز كه آيات ذيل نازل شد فرضيه هيئت بطلميوس با قدرت هر چه تمامتر بر محافل علمي حاكم بود، طبق اين فرضيه اجرام آسماني به خودي خود گردشي نداشتند، بلكه در دل افلاك كه اجسامي بلورين و متراكم روي هم همچون طبقات پوست پياز بودند ميخكوب شده بودند و حركت آنها تابع حركت افلاكشان بود، بنا بر اين در آن روز نه شناور بودن خورشيدمفهومي داشت، و نه حركت طولي و جرياني آن.

اما بعد از فرو ريختن پايه‌هاي فرضيه بطلميوس در پرتو كشفيات قرون اخير، و آزاد شدن اجرام آسماني از قيد و بند افلاك بلورين، اين نظريه قوت گرفت كه خورشيد در مركز منظومه شمسي ثابت و بي‌حركت است، و تمام منظومه شمسي پروانه‌وار به گرد او مي‌چرخند.

در اينجا باز مفهوم تعبيرات آيات ذيل كه حركت طولي و دوراني را به خورشيدنسبت مي‌داد روشن نبود.

تا اين كه باز علم به پيشرفت خود ادامه داد و در اين اواخر چند نوع حركت براي خورشيدثابت شد:

1- حركت وضعي آن به دور خودش.

2- حركت طولي آن همراه منظومه شمسي به سوي نقطه مشخصي از آسمان.

3- حركت دوراني آن همراه مجموعه كهكشاني كه جزئي از آن است.

و به اين ترتيب يك معجزه ديگر علمي قرآن به ثبوت رسيد.

براي روشنتر شدن اين مسأله قسمتي از بحثي را كه در يكي از دائرةالمعارف ها پيرامون حركت خورشيد آمده است در اينجا مي‌آوريم: در خورشيد داراي حركات ظاهري (حركت يومي و حركت ساليانه) و حركات واقعي است.

خورشيد در حركت يومي و حركت ظاهري كره آسمان شركت دارد، در نيم كره ما از مشرق طلوع مي كند، در طرف جنوب از نصف النهار محل مي‌گذرد و در مغرب غروب مي كند، عبور آن از نصف النهار ظهر حقيقي را مشخص مي سازد.