مباحثی در تاریخ و علوم قرآنی صفحه 314

10- اهل بيت پيامبر (ص) در كتاب خدا

«إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً» «1» يعني: «جز اين نيست كه خداوند اراده فرموده تا زشتي و پليدي را از شما اهل بيت بزدايد و شما را از هر جهت (و از هر شائبه‌اي) پاك سازد.»

شرح و توضيح: مفاد اين آيه بدون هيچ ترديدي اثبات كننده عصمت براي اهل بيت است. زيرا تعبير «رجس» در آيه به معناي آلودگي فكري و روحي است نه آلودگي جسمي و ظاهري. پاك كردن آلودگي جسمي توسط هر شخصي امكان‌پذير است و نياز به اراده خداوند آن هم با قيد انحصاري «انّما» ندارد.

ضمنا در آيه شريفه بحث از اعمال اراده خداوند درباره گروه خاصّي به نام اهل بيت پيامبر (ص) است و بحث مهم در اين آيه تعيين مصاديق اهل بيت است كه البته در زمان نزول آيه جز علي، فاطمه، حسن و حسين عليهم السلام، نبوده‌اند.

ممكن است كساني تصوّر كنند كه چون قبل و بعد آيه تطهير در سوره احزاب، سخن از همسران رسول خدا به ميان آمده، آنان نيز علي القاعده مشمول تعبير «اهل بيت» قرار گرفته و با مصاديق ذكر شده در شئوني چون عصمت شريك باشند، امّا اين تصوّر به دلايل متعدّدي درست نيست، از جمله: روايت‌هايي كه در كتب اهل سنّت آن هم از جانب برخي از همسران رسول خدا صلي اللّه عليه و آله وارد شده، نشان مي‌دهد كه اين آيه فقط در شأن علي، فاطمه، حسن و حسين عليهم السلام نازل شده است و نه كس ديگر.

از جمله ترمذي در كتاب سنن خود از امّ سلمه روايت مي‌كند كه او گفت: آيه تطهير در خانه من نازل شد و در پي آن رسول خدا به دنبال علي، فاطمه، حسن و حسين عليهم السلام فرستاد و پس از آن، آنان را در زير عبايي جمع كرد و عرض كرد: «پروردگارا، اينان اهل بيت من هستند. رجس و پليدي را از ايشان دور ساز و از هر جهت پاكيزه‌شان