مباحثی در تاریخ و علوم قرآنی صفحه 91

بررسي معارضه با قرآن در دوران رسالت‌

مقدمه‌

گفتاري كه از نظر خوانندگان مي‌گذرد سير و تفحّصي در باب چگونگي معارضه با قرآن در دوران رسالت است كه با استفاده از آيات قرآن و ديگر شواهد علمي و تاريخي صورت پذيرفته است.

ترديدي نيست كه قرآن مجيد معجزه جاوداني رسول اكرم (ص) بوده و از سوي خداوند تبارك و تعالي بر قلب آن حضرت نازل شده است، چنان‌كه مي‌فرمايد: «وَ إِنَّهُ لَتَنْزِيلُ رَبِّ الْعالَمِينَ نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ عَلي قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ» «1»

از طرف ديگر، همان‌گونه كه مي‌دانيم، در طول تاريخ بعثت انبياء، پيامبران الهي علي رغم ارائه معجزات و بيان پندها و حكمتهاي انسان‌ساز، همواره مورد تكذيب قرار مي‌گرفتند و دعوت آنان با انكار و مخالفت معاندان روبرو مي‌گشت، چنان‌كه قرآن به عنوان تسلّي پيامبر اسلام (ص) مي‌فرمايد: «فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ جاؤُ بِالْبَيِّناتِ وَ الزُّبُرِ وَ الْكِتابِ الْمُنِيرِ» «2» يعني: پس اگر تو را تكذيب كرده‌اند، بدان كه پيامبران قبل از تو نيز مورد تكذيب واقع شدند (با آنكه) آنان (نيز) با دلايل روشنگر و احاديث گذشتگان و كتاب روشني‌زا آمدند. در اينجا بود كه دعوت رسولان به معارضه و اعلام تحدّي از سوي آورندگان معجزه، به عنوان اقدامي كارساز حقانيّت آنان را بر همگان آشكار نموده و معجزه را از سحر و جادو متمايز مي‌ساخت. و اين تحدّي، چنان كه از آيات قرآن بر مي‌آيد، گاه همراه با اعلام و گاه مقرون با سكوت بوده است.

قرآن كريم نيز به عنوان معجزه‌اي از معجزات الهي در راستاي اثبات حقانيّت خود بارها منكران و مخالفان خود را دعوت نمود با همكاري و تبادل آراء، بخت خود را در

______________________________
(1)- الشعراء، 188 الي 191
(2)- آل عمران، آيه 184