: اهل بیت در آیه تطهیر صفحه 42

«ای جابر ! همانا که قرآن باطنی دارد و باطن آن ، ظاهری و هیچ چیزی مثل آن از عقل و قیاس مردم به دور نیست; زیرا اول آیه درباره یک چیز ، وسط آن درباره چیز دیگری و آخرش درباره چیز سومی فرود می آید ، در حالی که کلامی متصل و قابل تصرف به چندین وجه است . » (2) .

آنچه جلب نظر می کند این است که مثالی که امامان علیهم السلام در این باره بیان فرموده اند همان آیه تطهیر است که فعلا مورد بحث ماست . از

امام باقرعلیه السلام روایت شده که فرمود : «از عقل و قیاس مردمان چیزی دورتر از تفسیر قرآن نیست . چه اول آیه درباره یک چیز ، وسط آن درباره چیزی و آخرش درباره چیز دیگری فرود می آید . سپس فرمود : انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا . پس فرمود : از پلیدی جاهلیت . » (3) .

لیکن این بدان معنا نیست که یک وجه عام و کلی نباشد تا آن موضوعات گونان گون در آن داخل شوند .

اینک و با توجه به مطالبی که پیش از این بیان کردیم روشن می شود که آیه تطهیر از نوع اول است; زیرا این آیات برای مخاطب ساختن پیامبرصلی الله علیه وآله فرود آمده و از او می خواهد که به منظور حفظ بیت نبوی ، بعضی اوامر ونواهی خداوندگار را به همسرانش برساند . از سوی دیگر می توان قسم دوم راهم بر این آیه تطبیق داد . این در صورتی است که بدانیم جامع عام و کلی که همان حفظ اهل بیت علیهم السلام است ، صدور اوامر و نواهی یی را برای زنان پیامبرصلی الله علیه وآله طلبیده است و کلام نیز متصل بوده سیاق و نظم واحدی دارد .

التفات و اعتراض

مقدمه

اگر بپذیریم که مخاطب در آیه تطهیر ، پیامبرصلی الله علیه وآله و بیت نبوت و رسالت نبوده ، بلکه از اول زنان پیامبرصلی الله علیه وآله مخاطب بوده اند ، باز هم موجب نمی شودکه این آیه اختصاص به آنان داشته یا حتی شامل آنان هم باشد . چه دو راه دیگر هم هست که می توان برای رسیدن به این مطلب که آیه تطهیر مختص اصحاب کساء است پیمود . این دو راه نه به سیاق قرآن اخلال

وارد می آورد ونه مستلزم تکذیب رسول خداصلی الله علیه وآله است که همواره اصرار داشت که زنان ازمفاد آیه خارجند . این دو راه عبارتند از :

1 . التفات