سیری در علوم قرآن صفحه 11

رَسُولٌ مِنَ اللَّهِ يَتْلُوا صُحُفاً مُطَهَّرَةً «1»

پيامبري از خدا كه صحف پاك را تلاوت مي‌كند.

مصحف به مجموعه صحيفه‌هاي نوشته شده اطلاق مي‌شد و لذا پس از رحلت رسول اكرم صلّي اللّه عليه و آله و سلّم به نسخه‌هايي از قرآن كه مربوط به شخص خاصي مي‌شد گفته مي‌شد مانند: مصحف ابن مسعود، مصحف عثمان و مصحف معاذ؛ بنابراين مصحف وجود كتبي قرآن است و لذا رواياتي در فضيلت خواندن قرآن از روي مصحف وارد شده و اينكه نور چشم را زياد مي‌كند. «2»

به نظر مي‌رسد كه مصحف به مجموعه اوراقي گفته مي‌شود كه در آن متون مذهبي و مقدسي نوشته شده باشد اگرچه كتاب آسماني پيامبران هم نباشد و لذا مي‌بينيم كه به كتاب حضرت فاطمه عليهما السّلام دختر گرامي پيامبر، مصحف فاطمه گفته مي‌شود كتابي كه در آن علوم اولين و آخرين آمده و در اختيار ائمه معصومين عليهم السلام بوده و بدون شك منظور از آن قرآن نيست. «3»

4- ذكر:

اين نام نيز در قرآن به قرآن اطلاق شده است. با ملاحظه بعضي از آياتي كه در آنها ذكر به معناي قرآن آمده چنين استنباط مي‌شود كه ذكر به معني رابطه پيامبر با خداست و منظور ثبت شدن حقايق غيبي در خاطره و ذهن پيامبر است حقايقي كه از طريق وحي الهي دريافت مي‌كند همانگونه كه وجود لفظي اين حقايق كلام و وجود كتبي آنها كتاب است، وجود ذهني و عقلي آنها هم ذكر است با اين تفاوت كه كلام و كتاب

______________________________
(1)- سوره بينه، آيه 2.
(2)- اصول كافي ج 2 ص 613.
(3)- رجوع شود به علامه مجلسي، مرآة العقول ج 3 ص 55 شرح آيات مربوط به مصحف فاطمه.