سیری در علوم قرآن صفحه 138

و در روايتي از امام صادق عليه السلام نقل شده كه فرمود: سكوت براي قرائت قرآن هم در نماز و هم در غير نماز لازم است ولي شيخ ابو جعفر اين را حمل بر استحباب كرده است.

اما در روايتي از امام صادق عليه السلام مي‌پرسند كه مردي قرآن مي‌خواند آيا سكوت و گوش دادن به او واجب است؟ امام مي‌فرمايد: آري هنگامي كه پيش تو قرآن خوانده شد بر تو واجب است كه سكوت كني و به آن گوش فرادهي.

احتمال ديگري هم زجاج داده و آن اينكه منظور از استماع در اين آيه عمل كردن به مضمون آيات است وقتي گفته مي‌شود كه خداوند دعاي فلاني را شنيد منظور اينست كه آنرا اجابت كرد و عملي ساخت «1»

تدبر

كسي كه قرآن مي‌خواند و كسي كه به آن گوش مي‌دهد، لازم است كه در آيات كتاب الهي به تدبر و تفكر بپردازد و با انديشيدن در مضامين آيات، خود را در معرض تابش نور الهي قرار دهند و در يك فضاي معنوي نفس بكشند.

تدبر در آيات قرآني انسان را در دنيائي از معارف والا و مفاهيم بلندي قرار مي‌دهد كه هيچ چيز با آن برابري نمي‌كند و آيات قرآني به عنوان كليدهاي سعادت انساني در اختيار او قرار مي‌گيرند.

قرآن كريم مردم بخصوص صاحبان انديشه را به تدبر در آيات خود فرا خوانده است:

كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ مُبارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آياتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ «2»

كتابي است مبارك كه آنرا نازل كرديم تا مردم در آيات آن تدبر كنند و صاحبان انديشه متذكر باشند.

______________________________
(1)- مجمع البيان ج 4 ص 791.
(2)- سوره ص آيه 29.