سیری در علوم قرآن صفحه 196

شد كه رشد و نمو ندارد سخن باطل نيز رشد ندارد و مفيد نيست.

22- مثل بنده و آزاد:

ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا عَبْداً مَمْلُوكاً لا يَقْدِرُ عَلي شَيْ‌ءٍ وَ مَنْ رَزَقْناهُ مِنَّا رِزْقاً حَسَناً فَهُوَ يُنْفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَ جَهْراً هَلْ يَسْتَوُونَ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْلَمُونَ «1»

خداوند مثل زد بنده مملوكي را كه بر چيزي توانائي ندارد و كسي را كه از طرف خود به او روزي نيكو داده‌ايم و او از آنچه داده‌ايم پنهان و آشكار انفاق مي‌كند آيا اين دو مساوي هستند؟ سپاس خداي را بلكه بسياري از آنها نمي‌دانند.

در اين مثل دو نفر با يكديگر مقايسه شده‌اند يكي بنده مملوكي كه چيزي ندارد و ديگري مرد آزادي كه داراي امكانات است و همواره احسان مي‌كند معلوم است كه اين دو مساوي نيستند اين مثل يا براي مقايسه ميان معبودهاي باطل كه هيچ قدرتي ندارند و ذات باري تعالي كه منشاء همه قدرتهاست مي‌باشد و يا براي مقايسه ميان كافر و مؤمن است كه اولي هيچ عمل ارزنده‌اي ندارد ولي دومي داراي اعمال حسنه و كارهاي با ارزش است.

23- مثل گنگ و سخنور:

وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلَيْنِ أَحَدُهُما أَبْكَمُ لا يَقْدِرُ عَلي شَيْ‌ءٍ وَ هُوَ كَلٌّ عَلي مَوْلاهُ أَيْنَما يُوَجِّهْهُ لا يَأْتِ بِخَيْرٍ هَلْ يَسْتَوِي هُوَ وَ مَنْ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ هُوَ عَلي صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ «2»

______________________________
(1)- سوره نحل، آيه 75.
(2)- سوره نحل، آيه 76.