سیری در علوم قرآن صفحه 214

فَلا أُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشارِقِ وَ الْمَغارِبِ إِنَّا لَقادِرُونَ «1»

قسم به پروردگار مشرقها و مغربها كه ما توانا هستيم.

در اين هفت مورد خداوند به ذات خود قسم مي‌خورد و يا از پيامبر مي‌خواهد كه به ذات او قسم ياد كند. و در چند مورد هم از زبان ديگران نقل مي‌كند كه به ذات الهي قسم ياد كرده‌اند. در آياتي كه در زير مشاهده مي‌فرمائيد اولي از قول حضرت ابراهيم و دومي از قول كافران نقل شده:

تَاللَّهِ لَأَكِيدَنَّ أَصْنامَكُمْ «2»

سوگند به خدا كه درباره بتهاي شما چاره خواهم انديشيد.

وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لا يَبْعَثُ اللَّهُ مَنْ يَمُوتُ «3»

و سوگند خورند به خدا شديدترين سوگندها را كه خدا كسي را كه مرده است مبعوث نخواهد كرد.

نوع دوم از سوگندهاي قرآن سوگند به مخلوقات خدا و پديده‌هاي گوناگون هستي است كه به صورت متنوعي در قرآن آمده است. چيزهائي كه در اين نوع سوگند، متعلق قسم خداوند قرار گرفته عبارتند از:

1- اجرام فلكي:

وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها وَ النَّهارِ إِذا جَلَّاها وَ اللَّيْلِ إِذا يَغْشاها وَ السَّماءِ

______________________________
(1)- سوره معارج، آيه 40.
(2)- سوره انبياء، آيه 57.
(3)- سوره نحل، آيه 38.