سیری در علوم قرآن صفحه 360

ساعات شب و روز مساوي بود، پيامبر چنين فرموده است. «1»

در اينجا احتمال ديگري نيز به نظر مي‌رسد و آن اينكه منظور پيامبر اين بوده كه با لغو نسيئي تعداد ماههاي سال ديگر از دوازده ماه تجاوز نخواهد كرد زيرا بطوريكه خواهيم گفت عمل نسيئي باعث مي‌شد كه تفاضل حاصل از نسيئي را كبيسه كنند و بعضي از سالها را سيزده ماه بگيرند. اين احتمال از آنجهت قوت مي‌يابد كه تعبير پيامبر كه فرمود: كهيئته يوم خلق السموات و الارض مشابه آيه قرآن است كه قبل از آيه نسيئي آمده و در مقام بيان دوازده ماه بودن سال است:

إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنا عَشَرَ شَهْراً فِي كِتابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ «2»

همانا تعداد ماهها نزد خداوند در كتاب خدا در همان روزيكه آسمانها و زمين را آفريد، دوازده تاست.

ديگر اينكه خود پيامبر پس از بيان بازگشت زمان به حال اوليه بلافاصله دوازده ماه بودن سال را ذكر مي‌كند. بنابراين بعيد نيست كه منظور حضرت از استداره همان باشد كه ما احتمال داديم.

هدف از «نسيئي» چه بود؟

مهمترين مسئله در بحث نسيئي اين است كه ببينيم هدف اعراب جاهلي از اين عمل چه بود و چه انگيزه‌اي سبب مي‌شد كه آنها ماههاي حرام را جابجا كنند و به تأخير بيندازند؟ در اينجا دو نظريه وجود دارد كه ما هر دو را نقل مي‌كنيم و سپس به تحقيق مطلب مي‌پردازيم:

______________________________
(1)- آلوسي، بلوغ الارب، ج 3 ص 72.
(2)- سوره توبه، آيه 36.