- مقدمه 1
- 1 وحی 4
- اشاره 4
- 2- وحی به زنبور عسل 10
- 1- وحی به مادر موسی 10
- 3- وحی به ملائکه 11
- 4- وحی به آسمان 11
- 6- وحی زکریا به قوم خود 12
- 7- وحی به بنده خاص خدا 12
- 5- وحی به حواریین 12
- 2 کتاب های آسمانی 35
- اشاره 51
- 3 قرآن معجزه جاوید محمّد (ص) 51
- 1- الفاظ قرآن 53
- 2- معانی قرآن 55
- 4 جمع آوری قرآن 62
- اشاره 68
- 5 اسامی و صفات قرآن 68
- 1- قرآن 69
- 2- فرقان 70
- 3- کتاب 70
- 4- ذکر 71
- 5- تنزیل 71
- 6- کلام اللّه 71
- اشاره 72
- 7- بیان 72
- 9- حکم 72
- 8- نور 72
- 1- مبین 73
- 3- مبارک 74
- 4- کریم 74
- 2- حکیم 74
- 6- عجب 75
- 5- مجید 75
- 8- عزیز 76
- 9- غیر ذی عوج 76
- 7- فصل 76
- 10- بشیر و نذیر 77
- 1- آیه 78
- اشاره 78
- 6 کیفیت صوری قرآن، آیه- سوره 78
- اشاره 78
- 1- علامت و نشانه 79
- 2- جماعت 80
- 3- امر عجیب و شگفت آور 80
- 2- سوره 83
- اشاره 83
- 1- سبع طوال 85
- 3- مثانی 85
- 4- مفصل 86
- 3- مئون 86
- اشاره 86
- 2- سوره ملک 87
- 1- سوره حمد 87
- 3- سوره صف 88
- الف: ترتیب الفبایی 89
- ب: ترتیب موجود 89
- ج: ترتیب نزول 89
- الف: یک حرفی 98
- ج: سه حرفی 98
- ب: دو حرفی 98
- ه: پنج حرفی 99
- د: چهار حرفی 99
- 1- جز خدا کسی نمی داند 99
- 3- اشاره به اسم و یا صفتی از خدا 99
- 2- نام سوره ها 99
- 5- سوگندهای قرآن 100
- 4- حروف پراکنده اسم اعظم 100
- 6- برای ساکت کردن مردم 101
- 7- قرآن از همین حروف است 101
- 7 ظاهر و باطن قرآن 103
- 8 آیات مکی و مدنی 106
- 9 آیات محکم و متشابه 113
- اشاره 113
- ب: همه قرآن متشابه است. 117
- الف: همه قرآن محکم است. 117
- ج: برخی از آیات محکم و برخی متشابهند 117
- 10ناسخ و منسوخ 120
- 11شأن نزول آیات 127
- 12تفسیر 133
- اشاره 133
- الف: نمونه های تفسیر شیعه 137
- ب- نمونه های تفسیر عرفانی 139
- 13تأویل 143
- اشاره 152
- 14محتویات قرآن 152
- اشاره 153
- 1- خدا 153
- الف- اسما و اوصاف مفرد و بسیط 154
- ب- اسما و صفات مرکب 158
- حشر، آیات 22- 24 162
- 2- رسولان الهی 165
- 3- محمّد (ص) 179
- اشاره 185
- 4- آفرینش 185
- الف: آفرینش آسمان ها و زمین 188
- پ: آفرینش هر چه در زمین است 189
- ب: آفرینش دریاها 189
- ت: آفرینش انسان 190
- ج: آفرینش شب و روز، و خورشید و ماه 192
- ث: آفرینش مرد و زن 192
- 5- انسان 193
- ک- آفرینش مرگ و زندگی 193
- 6- اجتماعیات 198
- 7- اخلاق و عرفان 203
- اشاره 203
- الف: در حوزه اخلاق 205
- ب: در حوزه عرفان 207
- 8- عقل و فلسفه 209
- اشاره 215
- 9- علم و دانش 215
- الف- آموختن علم به داود (ع) و سلیمان (ع) 221
- ب: آموختن و دادن حکم و علم به لوط (ع) 222
- پ: آموختن و ارائه علم و کتاب به موسی و عیسی (ع) 222
- ث: ارائه حکمت به لقمان (ع) 223
- ج: آموختن علم تأویل احادیث به یوسف (ع) 223
- ت: ارائه کتاب و حکم به یحیی (ع) 223
- الف: دعوت به تفکر 224
- چ: آموختن علم به خضر (ع) 224
- ب: دعوت به تعقل 226
- پ: دعوت به سیر و گشت 227
- ت: دعوت به نظر. 228
- ث: اولی الالباب 229
- ج: ذکر 230
- چ: فقه و تفقه 231
- ح: بصیرت 232
- خ: برهان 233
- ذ: توسّم 234
- د: نهی 234
- ر: علم 234
- ز: یقین و ایقان 236
- ژ: معرفت و عرفان 237
- الف: نگاه و دقت در خلقت خود 242
- ب: نگاه و دقت در خلقت حیوانات 247
- پ: نگاه و دقت در خلقت هستی 248
- 10- قصص و حکایات 253
- 11- تاریخ و امم 261
- اشاره 261
- 1- قوم نوح 269
- 2- قوم عاد 271
- 3- قوم ثمود 274
- 4- قوم لوط 276
- 5- قوم شعیب (مدین) 277
- 12- تمثیلات 284
- 13- دنیا و آخرت 287
- 15نزول، انزال و تنزیل 300
- اشاره 307
- 16سوگندهای قرآن 307
- الف: سوگند به مسائل اعتقادی. 310
- 1- سوگند به خدا 310
- 3- سوگند به قیامت 311
- 2- سوگند به رسول خدا، محمد مصطفی (ص) 311
- 5- سوگند به ملائکه 312
- 4- سوگند به قرآن 312
- 6- سوگند به ذات انسان 313
- 1- 2- زمین 314
- 1: مکان ها 314
- 1- 1- آسمان 314
- ب- سوگند به مسائل طبیعی 314
- 1- 4- دریا 315
- 1- 3- کوه 315
- 2- 1- صبح: سحرگاهان 316
- 2- زمانها 316
- 1- 5- شهر مکه 316
- 2- 2- فجر: 317
- 3- پدیده های طبیعی 317
- 3- 1- لیل 317
- 2- 4- عصر: 317
- 2- 3- ضحی: 317
- 4- 1- خورشید 318
- 3- 2- نهار 318
- 4- اشیاء و حیوان 318
- 4- 2- ماه 319
- 4- 3- ستارگان 319
- 1 و 2- تین و زیتون 320
- ج- سوگند به گیاهان 320
- د- سوگند به پدر و مادر 320
- 4- 4- اسبان پیکارگر 320
- 1 و 2- قلم و نوشته 321
- ه- سوگند به آثار فرهنگی 321
- 3- کتاب 321
- 17لغات غیر عربی قرآن 325
- اشاره 336
- 1- هدایت و رحمت 336
- 18اهداف قرآن 336
- 2- بشارت و انذار 338
- 3- ذکر 340
- 4- تفکر و اندیشه 341
- 19طبقات قراء 344
- 20اعجاز قرآن 351
- اشاره 351
- 1- معجزات حضرت موسی (ع) 353
- 2- معجزات حضرت عیسی (ع) 359
- 3- معجزات حضرت محمّد (ص) 360
- 1- در کلام رسول خدا محمّد مصطفی (ص) 409
- اشاره 409
- 21قرآن در کلام بزرگان 409
- 2- در کلام امیر المؤمنین علی (ع) 411
- 3- در کلام حضرت سجاد (ع) 414
به فرشتگانی که جان اهل ایمان را به آسایش و نشاط ببرند. و سوگند به فرشتگانی که با کمال فرمان حق را انجام دهند. سوگند به فرشتگانی که در نظم
عالم بر هم سبقت گیرند. سوگند به فرشتگانی که به فرمان خداوند به تدبیر نظام خلقت می کوشند.
6- سوگند به ذات انسان
در این که انسان موجود شاخص نظام خلقت است شکّی نیست. چه، خداوند کریم خلقت وی را با دقتی بی مانند آغاز کرده و قصد و غرض وی از این خلقت جعل خلیفه و جانشین بر روی زمین بود. پس خلیفه حضرت حق باید شایستگی های بی شماری داشته باشد تا به این منصب عالی راه یابد. و انسان این شایستگی را دارد. و از این جهت است که صاحب عقل و اراده است. و تسخیر جهان جزو مقدّراتی است که خداوند برای انسان ضمانت کرده و هر لحظه به تحقّق این امر نزدیک می شود.
بزرگی انسان همین بس که مورد تکریم حضرت حق قرار گرفته و با آیه وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنِی آدَمَ شأن و شرف یافته است. پس جای دارد که هم او و هم نفس وی مورد سوگند قرار گیرد، آن هم سوگند خدای جهان آفرین. و این سوگند حداقل در دو جای قرآن ثبت شده است.
1- پس از سوگندهایی که در سوره شریفه شمس به بخش های گوناگون طبیعت می خورد آخرین سوگند مربوط به انسان است تا نشان دهد که مراد از خلقت چیزی جز طرح آفرینش و خلقت انسان نبوده و انسان به منزله ثمره آفرینش محسوب می شود. وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها. فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها.
2- و دیگر آیاتی است که در ابتدای سوره شریفه قیامت است. و خداوند بزرگ دو سوگند عظیم یاد می کند. یکی به قیامت و دیگر به نفس لوامه.
لا أُقْسِمُ بِیَوْمِ الْقِیامَهِ. وَ لا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَهِ.
در این جا ممکن است سؤالی مطرح شود
و آن این که چرا این دو را با هم آورده و هم چرا مورد سوگند قرارشان داده است؟ پاسخ این است که عمل هر