معالم الاهتداء الی معرفه الوقف و الابتداء صفحه 98

اول: «عالِمُ الْغَیْبِ» خبر مبتدای مضمر است و تقدیر آن- هو عالم الغیب- است.

دوم: بدل از- «ربی»- است.

سوم: عطف بیان- برای «ربی»- است.

بنابر وجه اول ارتباط فقط معنوی خواهد بود.

و بنابر دو وجه دیگر ارتباط هم لفظی و هم معنوی خواهد بود.

ولی علامه آلوسی گفته است: این دو وجه با وجود فاء در- «فَلا یُظْهِرُ عَلی غَیْبِهِ أَحَداً»- منافات دارد زیرا در این صورت نظم قرآنی چنین خواهد بود- «أم یجعل له عالم الغیب امدا، فلا یظهر علی غیبه احدا» خلل و سستی كه در این تركیب وجود دارد بر هیچ كس پوشیده نیست. انتهی بنابراین، وجه اول بر دو وجه دیگر ارجحیت دارد، و ضعفی كه در آن دو موجود است بر وجه اول مترتب نمی‌باشد و لذا وقف در- «امدا»- پایان آیه، حسن خواهد بود.

*** قسم ششم: وقف صالح‌

وقف صالح وقف در روی كلمه‌ای است كه ما بعد آن به خود كلمه یا به ما قبل آن ارتباط معنوی و بنابر راجح ارتباط لفظی دارد.

و از مثالهای آن در پایان آیات، وقف بر- «تعبدون»- در آیه 161