معجزه بزرگ: پژوهشی در علوم قرآنی صفحه 162

طغیان او را در هم می‌شكند- در برابر خود می‌بیند، و بعد هم توبه می‌كند، آری این است سخن خدای بی‌همتا و ستوده.

اسلوب سخن قرآن درباره نفس فرعونی‌

اگر آیاتی را كه تلاوت كردیم بیانگر فردی است كه چون خود را بی‌نیاز دیده، سركشی كرده است، و پنداشته كه قدرتی فراتر از قدرت او نیست، و سپس چگونه با پی بردن ناگهانی به قدرت خدا، متنبّه و بیدار می‌شود آیاتی را كه اكنون می‌آوریم بیانگر نفسی است كه سركشی می‌كند، پس تكبر می‌ورزد و سپس با زور، دیگران را برده خود قرار می‌دهد و مردم را از هم جدا می‌سازد، این فرد را خداوند به قهر و اقتدار خود سخت مؤاخذه كرد، و دیدن ناگهانی قدرت خدا برای او جای توبه نگذاشت، زیرا خداوند بندگان را به سزای گناهانشان نمی‌رساند بلكه توبه آنان را می‌پذیرد امّا اگر به فساد و از بین بردن حقوق مردم بپردازند، آنان را مؤاخذه خواهد كرد.

این آیات را قراءت كن:

إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلا فِی الْأَرْضِ وَ جَعَلَ أَهْلَها شِیَعاً یَسْتَضْعِفُ طائِفَةً مِنْهُمْ یُذَبِّحُ أَبْناءَهُمْ وَ یَسْتَحْیِی نِساءَهُمْ إِنَّهُ كانَ مِنَ الْمُفْسِدِینَ وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِینَ همانا فرعون در سرزمین (مصر) تكبّر و گردنكشی آغاز كرد و میان اهل آن جا تفرقه اختلاف افكند، و طایفه (بنی اسرائیل) را سخت ضعیف و ذلیل كرد، پسرانشان را می‌كشت، (كه مبادا با ظهور موسی قدرت یابند) و زنانشان را زنده می‌گذاشت (كه به خدمت پردازند) او مردی بسیار مفسد بود، و ما اراده كردیم كه بر آن طایفه ذلیل و ضعیف منت گذارده و آنان را پیشوایان خلق قرار دهیم. 76

بی‌تردید این آیات از نظر بافت و تركیب با پیوندی دقیق و به هم پیوسته و غیر قابل انفكاكند، آشكارا حاكم فاسدی را توصیف می‌كنند كه چگونه در زمین به گردنكشی و استبداد پرداخت.

«باقلانی» درباره ساختار آیه نخست می‌گوید: