معجزه بزرگ: پژوهشی در علوم قرآنی صفحه 185

به نظر ما «استدلال بر یگانگی» از مواردی است كه اطنابش نیكوست، و از اینرو در كلام خدای متعال نظیر آیات یاد شده، این موضوع رعایت شده است، و همچنین در سوره «الرّحمن» كه درباره یادآوری نعمتهای خدا، و ناسپاسی مردم به این كه آنها را در غیر مواردشان و برخلاف امر و نهی خدا به كار می‌برند، می‌باشد، و چون در برابر نعمتها، نسبت به منعم كفر ورزیده و در عبارت وی دیگری را شریك ساختند خداوند در سوره «رحمن» فرمود:

الرَّحْمنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ خَلَقَ الْإِنْسانَ عَلَّمَهُ الْبَیانَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ بِحُسْبانٍ وَ النَّجْمُ وَ الشَّجَرُ یَسْجُدانِ وَ السَّماءَ رَفَعَها وَ وَضَعَ الْمِیزانَ أَلَّا تَطْغَوْا فِی الْمِیزانِ وَ أَقِیمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَ لا تُخْسِرُوا الْمِیزانَ وَ الْأَرْضَ وَضَعَها لِلْأَنامِ فِیها فاكِهَةٌ وَ النَّخْلُ ذاتُ الْأَكْمامِ وَ الْحَبُّ ذُو الْعَصْفِ وَ الرَّیْحانُ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ تا آخر سوره.

و بدین ترتیب می‌یابیم كه پس از هر فرازی از این سوره به بیان نعمت آفریدگار و پدید آورنده آسمانها و زمین، می‌پردازد و این به منظور یادآوری نعمتهای خدا و وجوب سپاسگزاری آنها به وسیله طاغتش و دوری از نافرمانیش می‌باشد، و همچنین اعتراف به یگانگی معبود و این كه غیر از او پرستش نكنند، و این اشاره بدان دارد كه هر كدام از نعمتها و نشانه‌ها موجب سپاسگزاری و اعتراف به یگانگی خدای سبحان است.

اسلوب داستانهای قرآن‌

اشاره

74- از مواردی كه گاهی اطناب و بلكه تكرار در آن، نیكو به شمار می‌رود داستانهای قرآن است، ما داستانهای قرآن را در این جا نه از آن جهت كه خود نوعی معجزه است، می‌آوریم،- كه این خود جای جدایی برای بحث دارد- بلكه در مورد تكرار آن و جایگاهش در اعجاز و بلاغت قرآن- كه هیچ بلاغتی به پای آن نمی‌رسد- سخن می‌گوییم، و این تكرار از مقوله «تصریف قول» است كه نوعی از اقسام بیان مورد نظر قرآن كریم می‌باشد.

آری در قرآن سرگذشت انبیاء مكرّر و بارها آمده است، مثلا قصّه