معجزه بزرگ: پژوهشی در علوم قرآنی صفحه 196

این بود سرگذشت ابراهیم (ع) كه بخشی از آن را خاطرنشان ساختیم، تا خواننده قرآن یا شنونده‌اش، گمان تكرار در الفاظ یا معانی آن نبرد، و ذكر آن در جاهای مختلف، بر اساس حكمت خدای دانا و خبیر- كه كلماتش برتر از هر كلمه است- می باشد، برای این كه هر عبرت و درسی در كنار همان بخش از قصّه قرار گیرد، و اگر همه در یك جا، گرد می‌آمد، عبرت با قصّه مخلوط می شد، و مشخص نمی شد كه هر عبرتی به تنهایی و مستقل، مورد نظر است.

فرازهای دیگر سرگذشت ابراهیم (ع)- كه زینت بخش كتابمان نشد- نیز خالی از تكرار است، و هر كدام عهده‌دار عبرت و پند مستقل و جداگانه است.

داستان موسی (ع)

اشاره

داستان سرورمان موسی (ع) در قرآن، فراوان یاد شده است، زیرا او كسی است كه تورات برایش فرستاده شده است، كه مشتمل بر اصول و قوانین ادیان آسمانی و بسیاری از احكام داد و ستد است كه نسخ نشده بلكه معظم آن را قرآن كریم، تصدیق نموده است، آن جا كه می‌فرماید:

وَ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْراةِ «عیسی (ع) به بنی اسرائیل گفت كتاب تورات شما را تصدیق می‌كنم ...» 106.

و نیز بیانگر احوال یهود است و همچنین در آن صفات واقعی آنان یعنی شك و تردید در حق و راستی و بی اعتنایی به آن، و چاپلوسی و فروتنی در برابر باطل و دیگر اوصافی كه قرآن از آن یاد كرده است، وجود دارد، و هر جا سخنی، از آنان به میان آمده یاد پیامبری از پیامبران نیز شده است، پس آنان در شرّ و فساد، انسانهایی كار كشته و سابقه‌دار هستند، و امروزه نیز همان صفاتی را دارند كه قرآن خاطرنشان ساخته است.

هر كه درباره سرگذشت موسی (ع) در قرآن جستجو كند، می‌تواند درسها و عبرتهای متعددی- از جهادش و قومش و چیزهایی كه با آن روبرو شد- بگیرد، و او از پیامبران اولو العزمی است كه جدا در راه خدا تلاش كردند، پس