معجزه بزرگ: پژوهشی در علوم قرآنی صفحه 209

دروغش بر خود اوست و اگر راستگو باشد بعضی از وعده‌های او به شما برسد و خدا البته مردم ستمكار و دروغگو را هرگز راهنمایی نخواهد كرد، ای قوم، امروز ملك و سلطنت زمین (مصر) با شماست، لیكن اگر قهر و انتقام خدا بر ما برسد كیست كه ما را از آن نجات دهد؟ فرعون باز گفت: جز آن كه رأی دادم، رأی دیگری را نمی دهم و شما را جز به راه صواب دلالت نمی كنم، باز همان شخص با ایمان (به فرعونیان) گفت: ای قوم من بر شما می‌ترسم از روزی مانند روز سخت احزاب (و امم پیشین) مثل روزگار ناگوار قوم نوح و عاد و ثمود و امم بعد از اینان، و خدا هیچ اراده ظلم در حق بندگان نكند، و باز گفت: ای قوم برای شما از عذاب روز قیامت كه خلق از سختی آن به فریاد آیند، می ترسم، روزی كه از عذاب آن هر سو بگریزید و هیچ كس از قهر خدا پناهی نیابد و هر كه را خدا گمراه كند، دیگر برای او راهنمایی نیست، و از این پیش یوسف به سوی شما (مصریان) با معجزات و دلایل روشن آمد و پیوسته از آیاتی كه برای شما آورد، شما در شك و تردید بماندید، تا آن كه یوسف از دنیا برفت و باز (به دروغ) گفتید: كه دیگر خدا پس از یوسف هرگز رسولی نمی‌فرستد (آری) خدا این گونه مردم ستمگری كه در شك و تردید و ریبند، گمراه می‌گرداند» 119.

بحث و درگیری بین مؤمنان و فرعون ادامه یافت و فرعون و فرعونیان مردم را از راه خدا باز می‌داشتند و مؤمنان، مردم را به راه راست فرا می‌خواندند.

وَ قالَ الَّذِی آمَنَ یا قَوْمِ اتَّبِعُونِ أَهْدِكُمْ سَبِیلَ الرَّشادِ یا قَوْمِ إِنَّما هذِهِ الْحَیاةُ الدُّنْیا مَتاعٌ وَ إِنَّ الْآخِرَةَ هِیَ دارُ الْقَرارِ «آن فرد مؤمن گفت: ای قوم مرا پیروی كنید، تا شما را به راه راست رهنمون سازم، ای قوم زندگی دنیا متاع ناچیزی بیش نیست و سرای آخرت منزلگاه ابدی است» 120 تا آن كه گفت:

وَ یا قَوْمِ ما لِی أَدْعُوكُمْ إِلَی النَّجاةِ وَ تَدْعُونَنِی إِلَی النَّارِ ... فَسَتَذْكُرُونَ ما أَقُولُ لَكُمْ وَ أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَی اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِیرٌ بِالْعِبادِ فَوَقاهُ اللَّهُ سَیِّئاتِ ما مَكَرُوا وَ حاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذابِ «ای قوم چرا من شما را به راه نجات دعوت می‌كنم و شما مرا به سوی