معجزه بزرگ: پژوهشی در علوم قرآنی صفحه 241

كرده و برای تحكیم و تثبیت آن، به وجودش در انجیل اشاره كرده است، زیرا انجیل تصدیق كننده تورات است، همان طور كه قرآن گواه بر درستی تورات می باشد و البته نگهبان و حاكم بر آن است. یعنی هر حكمی از آن را بخواهد باقی می‌گذارد و هر كدام را بخواهد نسخ می‌كند، بنابراین هر حكمی كه ثابت شود قرآن آن را نسخ كرده است، آن حكم، منسوخ است.

قصاص جزء قوانین جاودانه اسلام است، البته عفو و بخشش در تورات همان طور كه در قرآن است تجویز شده است، زیرا خداوند فرموده:

فمن تصدّق به فهو كفارة له.

امّا حكم قصاص در این آیه تشریح شده است:

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَیْكُمُ الْقِصاصُ فِی الْقَتْلی الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَ الْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَ الْأُنْثی بِالْأُنْثی فَمَنْ عُفِیَ لَهُ مِنْ أَخِیهِ شَیْ‌ءٌ فَاتِّباعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَداءٌ إِلَیْهِ بِإِحْسانٍ ذلِكَ تَخْفِیفٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ رَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدی بَعْدَ ذلِكَ فَلَهُ عَذابٌ أَلِیمٌ وَ لَكُمْ فِی الْقِصاصِ حَیاةٌ یا أُولِی الْأَلْبابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ «ای اهل ایمان! برای شما حكم قصاص كشتگان چنین مقرر شده: مرد آزاد در برابر مرد آزاد و بنده به جای بنده، و زن در برابر زن، و چون صاحب خون از قاتل كه برادر دینی اوست بخواهد در گذرد بدون دیه یا با گرفتن دیه، كاری است نیكو، پس دیه را قاتل با خشنودی بپردازد و در این حكم، آسانی و تخفیف امر قصاص و رحمت خداوندی است، پس هر كه پس از این، تعدّی و ستم روا دارد او را عذاب سخت خواهد بود.

«ای خردمندان حكم قصاص برای حفظ حیات شماست، تا مگر از قتل یكدیگر بپرهیزید». 147

و بدین ترتیب شاهد هستیم كه قوانین و احكام ثابت و نسخ نشده، در قالب داستان ذكر می‌شوند و این نوعی از «تصریف بیانی» و تنوع در سخن و تثبیت احكام است.

اسلوب داستانهای قرآن‌

اشاره

در گذشته راجع به اسلوب الفاظ قرآن سخن گفتیم و خاطرنشان كردیم كه