معجزه بزرگ: پژوهشی در علوم قرآنی صفحه 494

میزان (ترازوی اعمال) و حساب‌

روز قیامت روزی است كه هر چه در گورهاست بر انگیخته می‌شود، و قرآن كریم در این زمینه به تفصیل و آشكارا و اطمینانبخش سخن گفته است كه پس از بر پا شدن قیامت به اعمال بندگان خوب و بد رسیدگی می‌شود و پس از محاسبه عدّه‌ای به بهشت و برخی به سوی جهنّم روانه می‌شوند، مثلا در سوره واقعه می‌فرماید:

إِذا وَقَعَتِ الْواقِعَةُ لَیْسَ لِوَقْعَتِها كاذِبَةٌ خافِضَةٌ رافِعَةٌ إِذا رُجَّتِ الْأَرْضُ رَجًّا وَ بُسَّتِ الْجِبالُ بَسًّا فَكانَتْ هَباءً مُنْبَثًّا وَ كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً فَأَصْحابُ الْمَیْمَنَةِ ما أَصْحابُ الْمَیْمَنَةِ وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ ما أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ فِی جَنَّاتِ النَّعِیمِ ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ قَلِیلٌ مِنَ الْآخِرِینَ عَلی سُرُرٍ مَوْضُونَةٍ ...

«یاد كنید هنگامی را كه واقع شود واقع شونده (قیامت) كه واقع شدن آن دروغ نیست، عدّه‌ای را پست كننده است و برخی را بالا برنده، هنگامی زمین كه سخت جنبانیده شود، و كوهها بسیار ریز ریز شوند، و چون غباری پراكنده گردند، و شما مردم سه دسته می‌شوید، یك دسته اصحاب دست راستند و چه حال خوشی دارند! و دسته دوّم اصحاب دست چپند و چه حال بدی دارند! دسته سوّم پیشی گرفتگان در ایمانند كه به رحمت حق و ورود به بهشت، بر دیگران سبقت گیرند، اینان مقرّبان درگاه خدایند، جای ایشان در بهشتهای پر نعمت است، آنان جماعتی از امم پیشین هستند و اندكی از آخرین امّت، كه بر تختهای بافته شده از زر و سیم بنشینند» 59 و درباره این كه هر انسانی در آن روز با نامه اعمالش محشور می‌شود، می فرماید:

وَ كُلَّ إِنسانٍ أَلْزَمْناهُ طائِرَهُ فِی عُنُقِهِ وَ نُخْرِجُ لَهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ كِتاباً یَلْقاهُ مَنْشُوراً اقْرَأْ كِتابَكَ كَفی بِنَفْسِكَ الْیَوْمَ عَلَیْكَ حَسِیباً مَنِ اهْتَدی فَإِنَّما یَهْتَدِی لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما یَضِلُّ عَلَیْها وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْری وَ ما كُنَّا مُعَذِّبِینَ حَتَّی نَبْعَثَ رَسُولًا هر انسانی را چون طوق بر گردنش می‌نهیم و برای او در روز عملش را بیرون می‌آوریم، كه آن را گشوده شده ببیند، گویند: بخوان آنرا كه تو خود برای محاسبه آن كافی هستی، هر كه هدایت یافت به