معجزه بزرگ: پژوهشی در علوم قرآنی صفحه 566

هشدار می‌دهد كه باید پاك و پارسا باشد و به جامعه تذكر می‌دهد كه باید فضیلت بر آن حكمفرما باشد و افراد یكدیگر را به كارهای ناروا و گفتار زشت نسبت ندهند، زیرا چنین نسبتهایی سبب انجام آن كارها در خارج می‌شود.

و صفات رذیله جز در محیطهای فاسد رشد نمی‌كنند و فضایل و صفات خوب جز در مكانهای غیر صالح، از بین نمی‌روند.

و شاید فساد جامعه‌های كنونی ما معلول نسبتهای ناروا به یكدیگر- چه به صراحت و چه به اشاره- باشد، كه افراد آن را آسان و كوچك می‌شمارند، امّا نزد خدا گناهی بزرگ است. و هیچ جنبش و نیرویی جز به یاری خداوند نیست.

شراب‌

تاكنون حدود و كیفرهایی را كه برای حفظ جان و مال و نیز حفظ نسل و نگهبانی از ارزشهای اجتماعی تشریع شده است، بازگو كردیم، اینك گناهی را بیان می‌كنیم كه عقل را فاسد می‌كند و خداوند تعیین اندازه كیفر آن را به عهده پیامبرش واگذار كرده است، با این كه جرم آن شبیه قذف و از جنس آن می باشد، از این رو فقیه صحابه أمیر المؤمنین علی (ع) كیفر آن را از كیفر قذف استنباط فرموده است.

در آیات قرآن به ضررهای شراب و این كه آن نوشیدنی بدی است، اشاره شده و انسانها را از نوشیدن آن منع كرده است. و نخستین آیه‌ای كه اشاره به ناپسندی آن دارد آیه زیر است:

وَ مِنْ ثَمَراتِ النَّخِیلِ وَ الْأَعْنابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَراً وَ رِزْقاً حَسَناً إِنَّ فِی ذلِكَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ «و از میوه‌های نخلها و تاكها مسكرات و روزی نیكو به دست می‌آورید و خردمندان را در این عبرتی است.» 177

این آیه در ضمن اشاره به زشتی شراب دارد، به این طریق كه می‌فهماند شراب فی حدّ ذاته امر پسندیده و خوبی نیست و آن را در مقابل چیزی كه «حسن» و پسندیده می‌باشد قرار داده است و طبعا در مقابل امر پسندیده، امر