معجزه بزرگ: پژوهشی در علوم قرآنی صفحه 622

اگر از دلها بیرون رود، تجاوز نیز از بین خواهد رفت، امّا خدای متعال بواسطه آن مردم را می‌آزماید تا خوب از بد آشكار شود.

بی‌تردید آن كه درباره نفس آدمی تحقیق می‌كند، قرآن را یاوری پر ثمر در این زمینه خواهد یافت، و اگر مردم به قرآن رو آورند، آن را بهترین منبع برای تحقیق در مسایل روانی و اجتماعی می‌یابند.

قصّه یوسف در سوره یوسف‌

هر كه قصّه‌های پیامبران را در قرآن پی‌گیری كند، در آن مسایلی چون دعوت پیامبر مورد گفتگو، به توحید و بازداری از شرك به خدا و اصلاح و از بین بردن فساد و مطرح كردن ادّله و احتجاجات بر مدّعای خود و معجزات گوناگونی كه خداوند توانایی آن را به او داده است، و چگونگی واكنش مردم در برابر دعوت او و سرانجام مردمی را كه از دعوت او سرباز زده و تكبّر ورزیده‌اند، می یابد، و این شأن داستانهای قرآن است كه خداوند آن را بیان كرده است، امّا داستان یوسف (ع) را اینگونه نمی‌یابیم، به طوری كه خواننده می پندارد كه آن حضرت برای دعوت مردم به سوی حقّ نیامده است و مردمی كه آنان را مورد خطاب قرار دهد وجود نداشته است، و این سبب شده كه منحرفان سخنان نادرستی را بر زبان آورند.

امّا هر كه در سوره یوسف دقّت كند سبك آن را با سایر قصّه‌ها متفاوت می یابد، و مشاهده می‌كند كه در آن پرده از اسرار نفس برداشته شده، و تحقیقی در زمینه رابطه آن با جامعه‌ای كه در آن زندگی می‌كند ارائه می‌دهد و نیز مسائلی در زمینه روابط افراد خانواده با یكدیگر و پیوند پدران با فرزندان و فرزندان با پدران و روابط فرزندان پدری- كه از مادر جدا هستند- با یكدیگر می‌بیند كه چگونه با یكدیگر به خصومت می‌پردازند و چگونه با هم متّحد می‌شوند و نفسهای بیمار سبب حسادت بین چنین برادرانی می‌شود و چگونه امر غیر واقعی را، واقعی می‌پندارند و سپس با بی‌پروایی دست به كارهای ناپسند