معجزه بزرگ: پژوهشی در علوم قرآنی صفحه 691

این دو تفسیر هر چند غیر از تفسیر ما است، امّا با آن و سایر احادیث در این باب ناسازگار نیست.

و امّا در مورد خبر دوم برخی از دانشمندان گفته‌اند: «تغنّی» در این جا زیبا خواندن قرآن است، به این كه زبانش را به تلفّظ صحیح آن عادت دهد، مخارج حروف را درست ادا كند و از ترتیل پیامبر (ص)- در مدّ و غنّ و فصل و وصل و وقف- با درك معانی آن پیروی نماید و این هماهنگ با روایت «ابن عمر» كه گفت:

«حسنوا اصواتكم بالقرآن»

و روایت پیامبر (ص)

«زینوا اصواتكم بالقرآن»

می باشد.

بی تردید این خبر مهمترین دلیلی است كه باعث شده عدهّ‌ای قرآن را به لحن عجمها بخوانند- همانی كه «انس بن مالك» خادم رسول اللّه (ص) مردودش شمرد- ولی به نظر ما این خبر دلالتی بر مدّعای آنان ندارد.

فرق بین تغنی و غنا

«تغنّی» مصدر «غنّی، یغنّی، تغنیة» است، و به نظر ما با «غنا» فرق دارد، زیرا «غنا» آن است كه انسان بخواهد سخن دیگری را بشنود تا خود به طرب و هیجان در آید و دیگران را نیز به طرب آورد، و قصدش عبرت و پند گرفتن نباشد، امّا «تغنّی» آن است كه شخص به سخن خود كه با ترنّم و زیبایی و نوازش آن را ادا می‌كند و الفاظ و معانی آن را به خوبی درك می‌كند، گوش فرا دهد. مثلا شاعر به هنگام سرودن شعر، الفاظ و آهنگ موسیقیش را گوش می‌دهد و با ترنّم آن به هیجان در می‌آید، هر چند كسی شعر او را نشنود و خود نیز قصد این كه كسی شعر او را بشنود نداشته باشد، بلا تشبیه، مؤمنی كه قرآن را می‌خواند نیز این گونه است، الفاظش را با آواز خوش زمزمه می كند و اسلوبهای سخنش را درك می‌نماید و در موعظه‌ها و عبرتهای آن سر فرود می‌آورد و احساس می‌كند كه خداوند متعال با او سخن می‌گوید و از الفاظ و آهنگها و معانی بزرگش، به او حالتی روحانی دست می‌دهد.

این معنای «تغنّی» است كه به نظر ما خاص مؤمنان و صدیقان است و كار