- تقریظ استاد عالی قدر دانشمند معظم دکتر احمد مهدوی دامغانی دامت برکاته 1
- پیش گفتار 8
- فصل اول:تامّلی کوتاه در شخصیّت امیرالمومنین علی(ع) 12
- اشاره 12
- مقام امیرالمومنین(ع) در آیات قرآن 17
- شخصیّت امیرالمومنین (ع)در کلام پیامبر(ص) 19
- حدیث غدیر 20
- امام مبین 22
- جایگاه امیرالمومنین(ع) در کلام خود آن حضرت 24
- امیرالمومنین(ع) از دیدگاه اهل سنّت 28
- اشاره 31
- اشاره 32
- وصیت در لغت و اصطلاح 32
- اشاره 33
- 1- اهمیت وصیت در مسایل مالی از دیدگاه قرآن و نگاه روایات 33
- آثار وصیت 34
- 2- وصیت در مسایل اخلاقی از لسان قرآن و عترت: 35
- اشاره 39
- وصیت امیرالمومنین(ع) در کتب احادیث 40
- مخاطبان امیرالمومنین به هنگام وصیت 42
- اشاره 44
- سخنی با قصاص کنندگان 45
- مساله ی ولایت بعد از امیرالمومنین(ع) 45
- جایگاه قتل نفس در اسلام 47
- حقوق بازماندگان مقتول در احکام اسلامی 48
- حکم قتل نفس در احکام اسلام 48
- متن کامل وصیت به همراه ترجمه 51
- آغاز وصیت 53
- اشاره 59
- ذکر و یاد خداوند در کلام امیرالمومنین(ع) 60
- اهمیّت نام خداوند در آغاز کارها 62
- اقرار به شهادتین در ابتدای وصیت 64
- اشاره 70
- اشاره 71
- قسم اول: پدر مهربان امّت 71
- قسم دوم: تبین اصول اخلاقی 72
- اشاره 72
- اهمیّت و آثار تقوا در بعضی از آیات قرآن 75
- حقیقت تقوا 75
- اشاره 75
- 2.معیّت خداوند با متّقین 76
- 4.پرهیزکاری تنها راه نجات 77
- 6.آسان شدن کارها در سایه ی تقوا 78
- 7.تقوا عامل زدودن گناهان و اصلاح درکارها 78
- 8.تقوا عامل پذیرش اعمال 79
- 9.تقوا معیار سنجش انسان ها 79
- 10.بهشت در انتظار متّقین 80
- اهمیّت تقوا در کلام اهل بیت عصمت و طهارت(ع) 80
- راه های کسب تقوا 86
- محاسبه ی نفس 87
- فراز دوم: پایانی سبز در زیر لوای اسلام در کلام امیر کلام(ع) 88
- اشاره 91
- راه دست یابی به حسن عاقبت و مرگ سلیم 91
- 1. زبیر بن عوام 96
- 2. طلحه 98
- اشاره 103
- اتّحاد در کلام امیرالمومنین(ع) 104
- اشاره 104
- اشاره 105
- اهمیّت اتّحاد از دیدگاه قرآن کریم 105
- الف: اتّحاد در فرهنگ دین و کیفیّت آن 105
- مروری کوتاه در تاریخ 109
- سیره ی امیرالمومنین(ع) در تحکیم اتحاد 112
- اهمیت اصلاح ذات البین در قرآن کریم 113
- ب: لزوم اصلاح ذات البین 113
- اشاره 113
- اهمیّت اصلاح ذات البین در کلام معصومین(ع) 117
- تفرقه افکنی علامت بدترین مردم 118
- پیام های جاودان در برداشت از کلام مولای متقیان(ع) 120
- اشاره 122
- اشاره 123
- اهمیّت صله رحم در اسلام 123
- 1- اهمیّت صله ی ارحام در بعضی از آیات قرآن 124
- 2- اهمیّت صله ی ارحام در برخی از روایات 125
- مذمّت قاطع رحم در فرهنگ اسلام 127
- الف: آیات 127
- 1. آسانی در حساب 128
- آثار نیک دنیوی و اُخروی صله ی رحم 128
- 2. عمر طولانی 130
- 3. اخلاق شایسته 131
- 4. زیادی رزق 131
- 5. آبادانی شهرها 131
- 1. کوتاهی عمر 132
- اشاره 132
- 2. مانع استجابت دعا 132
- آثار سوء دنیوی و اُخروی قطع رحم 132
- 4. محرومیّت از بوی خوش بهشت 133
- والدین مصداق مهم صله ی رحم 133
- احترام به والدین در بعضی از آیات قرآن 134
- احترام به والدین درروایات خاندان وحی 137
- 1. موجب نزول رحمت آسمانی 138
- اشاره 138
- آثار دنیوی و اُخروی احترام به والدین 138
- 2. سبب بهره مندی از سایه ی عرش الهی 139
- 3. یکی از اوصاف شیعیان 139
- پیام های جاودان در برداشت از کلام مولای متقیان(ع) 140
- اشاره 141
- تکریم یتیم از دیدگاه دین 142
- لفظ یتیم در لغت و در اصطلاح 143
- پیشینه ی تکریم ایتام در ادیان آسمانی 144
- منزلت ایتام در قرآن کریم 144
- جایگاه احترام و تکریم ایتام در شماری از روایات عترت طاهرین(ع) 145
- اشاره 147
- 1. حفظ و سرپرستی ایتام 147
- پیش گیری حکیمانه ی دین اسلام از عواقبی تلخ 147
- 2.کیفیت رفتارایتام 148
- پیام های جاودان در برداشت از کلام مولای متقیان(ع) 149
- اشاره 152
- مقدمه 153
- عظمت قرآن از کلام قرآن 155
- اهمیّت توجه به قرآن کریم در کلام معصومین(ع) 157
- نقش قرآن در زندگی انسان 161
- آثار اعجاز آمیز قرآن در روح و روان انسان 161
- پیام های جاودان در برداشت از کلام مولای متقیان(ع) 163
- اشاره 166
- جایگاه همسایه در اسلام 167
- آثار و عظمت تکریم همسایگان 168
- جایگاه همسایه در قرآن کریم 168
- اشاره 170
- اهمیّت همسایه در بعضی از روایات 170
- حدود همسایگی 170
- دعا نمودن در حق همسایگان 172
- اقسام همسایگان 174
- پیام های جاودان در برداشت از کلام مولای متقیان(ع) 178
- اشاره 179
- مقدمه 180
- عظمت حج وکعبه ی معظّمه در کلام وحی 182
- 1- عظمت حج 182
- 2- عظمت کعبه معظّمه و بیت الله الحرام 183
- 3- پیامبران الهی خادمان کعبه 184
- 4- حرمت کعبه ی معظّمه 185
- 5- اولین و مهم ترین مکان عبادت 186
- 6- کعبه ی معظّمه محور هدایت 186
- الف: مُهر کفر بر پیشانی تارک حج 187
- اشاره 187
- حج وعظمت کعبه در کلام عترت(ع) 187
- ب: حج از ارکان مهم اسلام 188
- ج: حج و توصیف کعبه در کلام امیرالمومنین(ع) 190
- الف: مغفرت و آمرزش گناهان 192
- آثار و برکات حج 192
- محل نزول برکات 194
- عظمت حج در ادعیه ی ماه مبارک رمضان 195
- پیام های جاودان در برداشت از کلام مولای متقیان(ع) 197
- اشاره 200
- اهمیّت نماز 201
- تاکید بر نماز در بعضی از آیات قرآن 202
- نماز در سیره و بعضی از کلمات معصومین(ع) 203
- نمازبرای تعظیم پروردگار 205
- اهمیت نماز اول وقت 207
- مهم ترین آثار 208
- برخی از آثار نماز در کلام عترت(ع) 208
- اشاره 208
- نماز عامل کبرزدایی 210
- آثار ترک و سبک شمردن نماز 211
- کفر تارک الصلاه 212
- محرومیت از شفاعت 213
- پیام های جاودان در برداشت از کلام مولای متقیان(ع) 214
- اشاره 217
- اهمیت زکات در اسلام 218
- واژه ی «زکات» در لغت و اصطلاح 219
- علت وجوب زکات در احکام اسلام 220
- جایگاه زکات در کلام وحی 222
- زکات در آیینه ی احادیث 223
- آثار و برکات پرداخت زکات 227
- 1- فرو نشاندن غضب پروردگار 227
- 2 - افزایش مال 228
- 3 - زیادی روزی 229
- نتیجه ی ترک زکات 230
- اشاره 236
- واژه ی «رمضان» در لغت 237
- واژه ی «برکت» و «مبارک» در لسان وحی 238
- معرفت مقام و عظمت ماه مبارک رمضان 240
- جایگاه و عظمت ماه صیام در کلام رسول الله (ص) 241
- حکمت وجوب روزه در قرآن کریم 243
- حکمت وجوب روزه از لسان کوثر قرآن فاطمه ی زهرا(س) 244
- آثار مادی و معنوی صوم 245
- الف: وجود مبارک پیامبر عظیم الشان اسلام(ص) و اجر مجاهدین مخلص 245
- اشاره 245
- اشاره 251
- اهمیّت و جایگاه فقرا و مساکین در فرهنگ اسلامی 252
- تفاوت میان فقیر و مسکین 253
- اهمیّت کمک به نیازمندان در برخی از آیات قرآن کریم 253
- آثار انفاق در برخی از آیات الهیّه ی قرآن کریم 256
- کیفیت انفاق از نگاه قرآن 256
- آثار انفاق در برخی از احادیث 258
- هدف از انفاق به فقرا و مساکین در فرهنگ اسلام 261
- پیام های جاودان در برداشت از کلام مولای متقیان(ع) 263
- انفاق کنندگان نمونه 263
- اشاره 268
- اهمیّت جهاد از منظر دین مبین اسلام 269
- اهمیت جهاد در کلام عترت طاهرین(ع) 271
- اقسام جهاد 273
- اشاره 273
- الف: جهاد ابتدایی 273
- ب: جهاد دفاعی 274
- ج: جهاد با نفس 275
- جهاد اکبر 276
- فضیلت مجاهد از منظر قرآن و عترت(ع) 278
- پیام های جاودان در برداشت از کلام مولای متقیان(ع) 279
- اشاره 283
- مقدمه 284
- اشاره 286
- اهل بیت عصمت و طهارت(ع) در قرآن مجید 286
- 1. آیات سوره ی انسان 287
- 2- آیه ی مبارکه تطهیر 290
- شان نزول 302
- اشاره 302
- 4- آیه ی مبارکه ی مودّت 302
- ذوی القربی 304
- نگاهی به دو روایت 306
- الف: حدیث شریف ثقلین 306
- ب: حدیث شریف سفینه 308
- پیام های جاودان در برداشت از کلام مولای متقیان(ع) 309
- اشاره 314
- بدعت در لغت و اصطلاح 316
- بدعت در برخی روایات 318
- ظهور بدعت در جامعه ی اسلامی 319
- بدعت و آثار سوء آن 321
- بدعت عامل پایمال شدن سنت ها 322
- واژه ی صحابه در لغت و اصطلاح 322
- جامعه در زمان پیامبر(ع) 324
- مقصود از صحابه در کلام پیامبر اکرم(ص) وامیرالمومنین(ع) 329
- اشاره 332
- مقدمه 333
- اشاره 334
- جایگاه و اهمیّت زنان در قرآن کریم 334
- 2 - آفرینش روح در بعضی از آیات 335
- ابعاد معنوی زن 338
- جایگاه زن در احادیث 340
- پیام های جاودان در برداشت از کلام مولای متقیان(ع) 342
- اشاره 344
- تکلّم از ویژگی های انسان 345
- اشاره 349
- الف: دستور الهی 349
- اهمیّت امر به معروف و نهی از منکر 349
- ب: از ویژگی های رسول اکرم6 350
- جایگاه امر به معروف و نهی از منکر 352
- اهمیّت امر به معروف و نهی از منکر در روایات 353
- اشاره 355
- مراتب امر به معروف و نهی از منکر 355
- مرتبه ی اول آغاز از خویشتن 356
- مرتبه ی سوم خویشاوندان 357
- مرتبه ی دوم خانواده 357
- مذمت ترک امر به معروف و نهی از منکر 358
- مرتبه ی چهارم عموم مردم 358
- 1- وظیفه ی همگانی 359
- پیام های جاودان در برداشت از کلام مولای متقیان(ع) 359
- اشاره 359
- 2 - انذار حضرت در ترک آن 360
- اشاره 360
- رابطه ی میان ترک امر به معروف و نهی از منکر و تسلط اشرار 360
- 3 - سِرّ عدم استجابت دعا 360
- اشاره 363
- مقدمه 364
- واژه شناسی 366
- اهمیّت تعاون در بعضی از آیات قرآن کریم 369
- نهی از تکبر و فخر فروشی 371
- تعاون یک ضرورت اجتماعی 372
- تعاون و همکاری در روایات عترت طاهرین(ع) 374
- 2.حق واجب 374
- 1.حیات پرخیر 374
- اشاره 374
- 4.امنیّت در آخرت 375
- 3.آداب اجتماعی 375
- 5.خیانت کار به خدا و رسول او 376
- آثار قهر و آشتی در آیینه ی روایات 377
- پیام های جاودان در برداشت از کلام مولای متقیان(ع) 378
- پایانی رستگارانه 380
1- سوره بقره آیه ی 180.
2- المسترشد فی إمامه ص 575، وسائل الشیعه ج 19 ص 259 حدیث 24546.
«کسی که بدون وصیت این دنیای فانی را ترک کند، او به مرگ دوران جاهلیت از این دنیا وداع کرده است».
به این ترتیب، شایسته است انسان به انجام این امر مهم اهتمام ورزد و وصیت نماید.
و هم چنین از سفارش های رسول اکرم6 این است:
مَا ینْبَغِی لِامْرِئٍ مُسْلِمٍ أَنْ یبِیتَ لَیلَهً إِلَّا وَ وَصِیتُهُ تَحْتَ رَأْسِهِ؛(1)
برای انسان مسلمان شایسته است هنگامی که شبان گاهان سر به بالشت استراحت می گذارد و می خوابد، وصیتش در زیر سرش باشد.
که این کلام رسول خدا(ص) به اهمیّت امر وصیت دلالت دارد.
زید شحّام می گوید: از امام صادق(ع) در باره ی وصیت پرسیدم، حضرت(ع) فرمودند:
هِی حَقٌّ عَلَی کُلِّ مُسْلِمٍ؛
وصیت حق هر مسلمانی است .(2)
آثار وصیت
تشریع قانون وصیت برای حفظ اموال شخص و تکریم حقوق دیگران برای بعد مرگ اوست، و یکی از مهم ترین آثار وصیت این است که علاوه بر بستگان نزدیک - که هر کدام سهم معیّنی دارند - آن دسته از کسانی که نیاز مبرم به کمک های مالی دارند نیز می توانند از آن بهره مند شوند.