حکومت امام علی علیه السلام صفحه 86

شد.

و سومین حقیقت از گذر برخورد امام با مجروحان دشمن پدیدار می شود. این برخورد، کمالی برای انسانیت و نقطه اوجی در پایبندی به احکام دین و معرّفی علی علیه السلام به عنوان کامل ترین مصداق چنین انسانی است. که فرمود: مجروحی را نکشید(1)

باقی است که یادآور شویم پس از این جنگ ویرانگر همه دارایی بیت المال در بصره میان پیروزان و شکست خوردگان به تساوی تقسیم شد تا مبادا حکمی از کتاب خدا و سنت رسول صلی الله علیه و آله نادیده انگاشته شده باشد، زیرا ثروت، ثروت خداست(2) و وضع به همین منوال در جنگ و صلح ادامه یافت و این ثروت به تساوی میانِ بندگان تقسیم می شد.

امام علیه السلام همه این توزیع عادلانه را از حقوق بایسته بر حاکم می شمرد.

و این مهمترین کلاس درسی است که امام علیه السلام در نبرد جمل برپا داشت و با روشنی و آشکاری در راه پیاده نمودن اصول شریعت اسلام و در راستای دادگری، مساوات و احترام به حق دیگران، صرف نظر از مواضع شان، عملی نمود! این، عدالتی است که هیچ کس نظیر آن را در هیچ جنگی ندیده بود! دادگری که این سخن علی بن ابی طالب، ابعاد آن را ترسیم می کند: آن که در پی حق بوده و دچار خطا شده است، چونان کسی که به دنبال باطل بوده و بدان دست یافته، نیست(3)

نبرد صفین

جنگ صفین میان سپاه چهارمین خلیفه راشدی، علی بن ابی طالب و سپاه معاویه پسر ابوسفیان، کارگزار شام، در روزگار عثمان بن عفان در گرفت. او این سپاه

1- الاخبار الطوال، ص 113.
2- شرح نهج البلاغه، ج 7، ص 37.
3- شرح نهج البلاغه، ج 1، ص 115.