منهل العطشان فی رسم احرف القرآن صفحه 44

باشد. دوّم هرگاه که همزه وصل مکسور باشد

و همزه استفهام بر وی درآمده مثل قل أتّخذتم «1» و جدید أفتری «2» و أصطفی البنات «3». و در مواضع شش گانه که مفتوح است و اوّل آن آلذّکرین «4» است همچنین. لیکن اختلاف است در آنکه ثابت در این موضع همزه وصل است یا استفهام و در مکسورات همزه استفهام ثابت است البتّه.

و خلاف است از ابو داود در قل أفتّخذتم «5». سوّم هرگاه که همزه وصل بر همزه ساکنه داخل شود و پیش از وی واو یا فاء باشد مثل و أتوا البیوت «6» و و أتمروا «7» و فأتوا بسوره «8» [و] فأت بها «9». و این نزد حافظ ابو عمرو و ابو داود است. و اگر به جای واو و فاء، ثمّ باشد یا کلمه که بر آن سکوت توان کرد لابد باشد از اثبات همزه وصل مثل ثمّ ائتوا صفّا «10» و قال ائتونی بأخ «11» و الملک ائتونی «12» و لقاءنا ائت «13» و یصالح ائتنا «14» و الّذی اؤتمن «15».

چهارم امر حاضر از سؤال هرگاه که مسبوق باشد به واو یا فاء مثل و سئل «16»، و سئلوا «17»، فسئلوا «18».

پنجم همزه مصاحبه لام تعریف هرگاه که مسبوق باشد بر لام جارّه یا لام تأکید مثل و للّه الأسماء «19» و فللّه العزّه «20» و للّذی أنعم اللّه «21» و للّذی ببکّه «22» و للدّار الآخره «23».

و این نیز به قول دانی و ابو داود است.

و اجماع است کتّاب را در رسم الف «ابن» خواه که صفت واقع شود خواه خبر مثل

______________________________
(1). بقره/ 80.
(2). سبأ/ 7 و 8.
(3). صافّات/ 153.
(4). انعام/ 143 و 144.
(5). رعد/ 16.
(6). بقره/ 189.
(7). طلاق/

6.

(8). بقره/ 23؛ یونس/ 38.
(9). بقره/ 258؛ اعراف/ 106.

(10). طه/ 64.

(11). یوسف/ 59.

(12). یوسف/ 50 و 54.

(13). یونس/ 15.

(14). اعراف/ 77.

(15). بقره/ 283.

(16). یوسف/ 82؛ زخرف/ 45.

(17). نساء/ 32؛ ممتحنه/ 10.

(18). نحل/ 43؛ انبیاء/ 7.

(19). اعراف/ 180.

(20). فاطر/ 10.

(21). احزاب/ 37.

(22). آل عمران/ 96.

(23). انعام/ 32.