مثالهای زیبای قرآن: (امثال القرآن) صفحه 12

شرح و تفسیر آیه‌

پیش از تفسیر و به منظور آماده‌سازی ذهنی برای درک عمیق‌تر آن، مختصراً به شأن نزول این آیه شریفه اشاره می‌شود.

یکی از عمده‌ترین ویژگی‌های منافق بهانه جویی اوست. منافق در هر مسأله‌ای بهانه‌جویی و اشکال‌تراشی می‌کند. او به جهت‌گیری مخاطب خود کاری ندارد؛ زیرا همواره از موضع مخالف می‌نگرد و عمل می‌کند. به عنوان مثال: فرض کنید شخصی یا گروهی در یک شهر، یک مرکز اسلامی شامل مسجد، کتابخانه، مصلّی، بیمارستان، خانه سالمندان و ... بنا کنند، منافق در مقابل این کار بهانه‌جویی می‌کند، می‌گوید: با وجود مردمان گرسنه در این شهر آیا ساخت چنین بنای بزرگ و پرهزینه‌ای، کاری درست و پسندیده است؟ آیا بهتر نبود که مخارج ساخت این مرکز، در راه سیر کردن گرسنگان صرف می‌شد؟ آیا بهتر نبود این هزینه برای ازدواج جوانان نیازمند به کار می‌رفت؟ آیا بهتر نبود که با این پول هنگفت، بیماران تنگدست درمان می‌شدند؟ آیا بهتر نبود این سرمایه فراوان در راه تعلیم و تربیت جوانان دانش‌آموز و دانشجو مصرف می‌شد؟!

حال اگر همان شخص یا جمعیّت خیریّه، از ابتدا آن سرمایه عظیم را در امور خیریّه؛ مانند اطعام گرسنگان، کمک به جوانان، درمان بیماران و ... صرف می‌کردند، باز همان منافق به نوعی دیگر بهانه‌جویی می‌کرد و مثلًا می‌گفت: این چه اسلام و مسلمانی است که در این شهر حتّی یک مسجد وجود ندارد و شما سرمایه‌های عظیمی را به آن کارهای بی‌حاصل اختصاص می‌دهید! شما با این کارها اسلام را از بین بردید! از یهود و نصاری یاد بگیرید که چه عبادتگاههای زیبایی می‌سازند، که انسان را ناخودآگاه به سوی خود جذب می‌کند! از هندوها یاد بگیرید که برای بتهای بی جان خود چه معابد عظیمی بنا می‌کنند و ....

خلاصه این که؛ کار منافق مخالف خوانی، پاشیدن تخم نفاق و اختلاف و ناراحت کردن دیگران است.