مثالهای زیبای قرآن: (امثال القرآن) صفحه 145

بر اساس آیه شریفه «مَنْ جاءَ بِالحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ امْثالِها» «1» هر یک از این دو، ده حسنه دارد، که مجموعاً بیست حسنه می‌شود؛ ولی از آنجایی که وام پس از مدّتی بازگردانده می‌شود، دو حسنه از آن کم می‌گردد که در این صورت قرض الحسنه هجده پاداش دارد.

شرح و تفسیر

«الَّذینَ یَأکُلونَ الرِّبا ...» کسانی که به گناه بزرگ رباخواری آلوده گشته‌اند، در روز محشر و قیامت، همچون افراد مصروع و دیوانه حرکت می‌کنند و تعادلی در راه رفتن ندارند.

«ذلِکَ بِانَّهُمْ قالُوا انَّما الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبا» علّت این که رباخواران به چنین سرنوشت شومی دچارند، بدان جهت است که علاوه بر رباخواری و ارتکاب کار حرام، در صدد توجیه کار زشت خود برمی‌آیند و به خداوند اعتراض می‌کنند که «ربا همانند بیع است و هیچ تفاوتی بین این دو نیست؛ پس همان گونه که بیع حلال است ربا نیز باید حلال باشد!»

«احَلَ‌اللّهُ البیعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا» خداوند متعال معامله را حلال و رباخواری را حرام شمرده است؛ زیرا در «بیع و معامله» مصلحتی وجود دارد ولی در «ربا» نه تنها مصلحتی نیست، بلکه مفاسدی نیز وجود دارد. در معامله گاهی سود وجود دارد؛ گاهی زیان، ولی در ربا این گونه نیست. رباخوار همواره سود می‌برد و هیچگاه ضرر نمی‌بیند. در ربا خسارت همیشه از آن وام گیرنده است. از همین رو که رباخوار ضرری را متحمّل نمی‌شود، اموال او را «گنج بی رنج» خوانده‌اند.

علاوه بر آن، رباخوار عامل ایجاد فاصله طبقاتی در جامعه است؛ چون اگر